Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza): Nog nauwelijks bekend bij praktijkhouders

donderdag 19 januari 2023
timer 5 min

Foto: Shutterstock

Een jaar geleden trad de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) in werking. Tijd om de balans op te maken. In hoeverre leeft de wet onder zorgverleners? En passen de bepalingen van deze wet in de praktijk? Minister Helder stemde eind vorig jaar in met uitstel van de jaarverantwoording voor kleine zorgverleners. En dat is maar goed ook: de wet blijkt nog nauwelijks bekend bij praktijkhouders. Door Erik M. van Dam, senior adviseur kennismanagement en onderzoeker bij VvAA.

Onder zorgverleners blijkt de Wtza nog erg onbekend. Ook zijn er knelpunten. Naast meer fundamentele discussies over nut en noodzaak van de nieuwe wet, blijkt een aantal bepalingen slecht inpasbaar in de praktijk van (met name kleine eerstelijns) zorgaanbieders die voor het eerst met de verplichtingen van deze wet te maken krijgen. De korte aanlevertermijn van de jaarverantwoordingsplicht is daar een van. Na intensief overleg door een alliantie van accountants- en administratiekantoren met VWS en NZa deelde de minister vorige maand haar voornemen om de onhaalbare deadline voor de komende twee jaar op te schuiven.

Aanlevertermijn jaarverantwoording onhaalbaar

Uitvloeisel van de Wtza is dat zorgaanbieders volgens de Wmg (Wet marktordening gezondheidszorg) een openbare jaarverantwoording moeten aanleveren vóór 1 juni na afloop van?een boekjaar van de praktijk. Geen haalbare kaart voor kleine praktijkhouders die hier nu voor het eerst aan moeten voldoen (vóór 1 juni 2023, over boekjaar 2022). Deze praktijkhouders, zelf vooral ook als zorgverlener actief, hebben geen financiële afdeling of functionaris beschikbaar binnen de praktijkmuren.

Gespecialiseerde kantoren trekken aan de bel

Zij leunen daarom in de regel op in de zorg gespecialiseerde accountants- of administratiekantoren voor hun financiële jaarcijfers. Deze specialisten hebben zij niet alleen nodig voor bijvoorbeeld de belastingaangifte, maar nu ook om hun jaarverantwoording op valide wijze af te leggen. Voor de kantoren zou dat betekenen dat zij al die jaarcijfers, waar zij normaliter gedurende een vol jaar lang aan werken, nu in ongeveer een kwart van de tijd moeten opdissen. Een ondoenlijke exercitie, zoveel mag duidelijk zijn. 

Uitstel tot 31 december 2023

Een afvaardiging van genoemde kantoren onder mede-aanvoering van VvAA sprak deze zomer meerdere malen met VWS en NZa over een oplossing hiervoor. Dat leverde vooralsnog op dat zorgaanbieders die over het boekjaar 2022 voor het eerst een openbare jaarverantwoording Wmg moeten aanleveren, daarvoor uitstel krijgen, tot uiterlijk 31 december 2023. Minister Helder deelt dit voornemen in haar brief van 4 november aan de Tweede Kamer. Ook voor de verantwoording in 2024 (over boekjaar 2023) wil de minister meer ruimte geven. 

Doorpraten over lange termijn en andere uitvoeringsproblematiek

De vertegenwoordigers van de kantoren spraken met het departement af de gesprekken voort te zetten, op zoek naar een structurele oplossing. Immers: na twee jaar zou de termijn tot 1 juni alsnog aan de orde zijn, terwijl de problematiek dan niet anders zal zijn. Sterker nog: die zal met het huidige personeelsgebrek waarmee accountants- en administratiekantoren kampen, eerder groter worden. Dat is een reële inschatting. Ook over andere uitvoeringsproblemen die de kantoren eerder in kaart brachten, gaf VWS aan verder te willen praten.


Onderzoek bekendheid Wtza: Opgebouwde Wtza-kennis zakt alweer weg

Ruim een jaar geleden, net voordat de Wtza van kracht werd, was deze zorgwet nog erg  onbekend onder zorgverleners. VvAA-onderzoek wees uit dat slechts 6% van hen meer dan alleen het doel ervan kende*. Zie de lijn ‘Totaalrespons’ in figuur 1. Na een bemoedigende stijging in een tweede meting van mei dit jaar (18%), zakte het aandeel dat meer dan het doel kende terug naar 13%. Het valt op dat tandartsen een bovengemiddeld vertrouwen hebben in hun Wtza-kennis.

Bekendheid Wtza bij zorgverleners

Vooral tandartsen hebben behoefte aan informatie

In hetzelfde onderzoek geven veel zorgverleners aan behoefte te hebben aan ‘meer (toegankelijke) informatie over gezondheidsrechtelijke zaken’ (64% van hen in oktober 2022). Fysiotherapeuten zitten exact op dat gemiddelde, bij tandartsen is die behoefte opvallend genoeg sterker (74%), voor huisartsen minder, maar nog altijd ongeveer de helft (48%).


De Wtza in vogelvlucht

De Wtza geldt voor zorgaanbieders die onder de Wkkgz vallen en voor jeugdzorgverleners. Met deze wet krijgen de toezichthouders IGJ en NZa meer mogelijkheden. Daarnaast moet de wet zorgverleners bewuster maken van bestaande kwaliteitseisen. Wat zijn de belangrijkste verplichtingen van de Wtza? Dat zijn er vier, die in figuur 2 in onderling verband worden weergegeven.

Vier verplichtingen van Wtza


1. De meldplicht
Alle genoemde zorgaanbieders (instellingen, samenwerkingsverbanden, praktijken, zzp’ers) moeten zich aanmelden als zorgaanbieder. 

2. De vergunningsplicht
Zorgaanbieders die met meer dan 10 zorgverleners werken moeten bovendien een vergunning aanvragen. 

3. Aanstellingsplicht interne toezichthouders
Zorgaanbieders die met meer dan 25 zorgverleners werken (of meer dan 10 als zij medisch specialistische zorg of persoonlijke verzorging of verpleging leveren) moeten interne toezichthouders aanstellen binnen de daarvoor gestelde kaders.

4. Openbare jaarverantwoordingsplicht
De jaarverantwoording Wmg bestaat uit de financiële cijfers en twee vragenlijsten. De praktijkorganisatie en -grootte bepaalt welke informatie de zorgaanbieder openbaar moet maken.


QR Wtza in zes minutenOnline minicollege ‘De Wtza in zes minuten’ en meer informatie

Op vvaa.nl/wtza staat veel informatie voor zorgverleners. Naast de belangrijkste implicaties voor de praktijkvoering vindt u hier ook video’s met vragen van zorgverleners en het nieuwe online minicollege ‘De Wtza in zes minuten’. 

Links:

"Met deze wet krijgen de toezichthouders IGJ en NZa meer mogelijkheden."
Zijn die mogelijkheden -welke eigenlijk- er niet als er voldoende manuren beschikbaar zijn voor handhaving van bestaande wetgeving?
"Daarnaast moet de wet zorgverleners bewuster maken van bestaande kwaliteitseisen."Ik kan alleen wat tandheelkunde betreft, mee praten. Daar staan volgens mij die kwaliteitseisen in de (model)overeenkomsten of wordt er expliciet daar naar verwezen. Dus denk ik dat men er bewust van is.
Zelf lijk ik een tendens te zien waarbij zorgprofessionals, vanwege regeldruk, niet het beroep zelf, hun praktijk overdragen aan anderen, die niet altijd zelf zorgprofessionals zijn.
Wat ik me af vraag is of wetgevend Nederland bekend is met de klacht van regeldruk in de zorg en wat dat voor effect heeft op vacatures. In de zorg. Verder of er nagedacht is over de haalbaarheid van het beoogde doel van Wtza. Voor het gemak ga ik er even van uit dat dit daadwerkelijk landsbelang is. En niet ter vergeten, is er daadwerkelijk mankracht om de data te analyseren en toe te passen ter verbetering? Van de zorg?
Psssst, is er iemand in wetgevend Nederland die luistert en baanbrekend kan handelen ipv iemand die zich alleen hard voor wil maken?
-Ik moet dit soort dingen eigenlijk niet opschrijven...

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

flash_onNieuws

Eerstelijnscoalitie over jaarverantwoording: Breid de pauzeknop uit naar alle aanbieders

9 nov 2023 timer3 min

De Eerstelijnscoalitie dringt erop aan om de pauzeknop voor de jaarverantwoording uit te breiden naar alle…

Lees verder »
flash_onNieuws

Zorgbranche stelt maatregel tegen schijnzelfstandigheid zzp'ers uit

9 nov 2023 timer3 min

De Brancheorganisaties Zorg (BoZ) stellen de implementatie van strengere eisen om schijnzelfstandigheid van zzp…

Lees verder »
flash_onNieuws

Geen uitstel van intern toezicht Wtza, signaleert KNMT

27 okt 2023 timer3 min

Minister Helder (VWS) kondigde eind september aan dat er een verkenning komt naar de verplichting voor…

Lees verder »
mic_external_onInterview

Arie Kreule (VvAA) bij Mondzorgpraktijk Anno Nu 2023: ‘Wtza: wat moet nu nog wel?’

26 okt 2023 timer3 min

Arie Kreule, jurist bij VvAA, gespecialiseerd in ondernemingsrecht, staat klaar om de parallelsessie 'Wtza: wat…

Lees verder »
person_outlineBlog

‘Het tienpuntenplan’ van Guus van Montfort: hét recept voor de huidige gezondheidszorg

24 okt 2023 timer4 min

Binnenkort kiezen we weer 150 volksvertegenwoordigers. Zij moeten zich een oordeel hebben gevormd over heel…

Lees verder »
VVD-kamerlid Bart Smals (Foto: Tweede Kamerfractie VVD)
flash_onNieuws

VVD steunt zzp-wet niet: ‘Als een kwart van de zzp’ers de zorg uitgaat, leidt dat tot grote problemen’

12 okt 2023 timer4 min

De Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (Wet VBAR) krijgt geen steun van de VVD,…

Lees verder »
flash_onNieuws

KNMT wil duidelijkheid over verplicht intern toezicht Wtza

6 okt 2023 timer4 min

Zorgaanbieders die al voor 2022 een praktijk voerden, hoeven toch geen…

Lees verder »
flash_onNieuws

Fysiopraktijk Anno Nu op 18 november: Chantal Verspaille nodigt praktijkhouders uit voor een 'leerzame en leuke dag'

5 okt 2023 timer3 min

Chantal Verspaille, psychologe en dagvoorzitter vanuit Vlaanderen, kijkt al uit naar…

Lees verder »