Zowel de oude- als de nieuwe (sociale) media staan momenteel bol van artikelen over grensoverschrijdend gedrag. In omroepland sneuvelt menig bekende tv-persoonlijkheid. Maar misbruik van positie en invloed komt op veel meer plekken voor in onze samenleving. Mogelijk minder zichtbaar, niet minder laakbaar, schrijft huisarts Rob van Damme.
Grensoverschrijdend gedrag: twee keer geel is rood

Rob van Damme: ‘Niet alles wat niet in ons straatje past, is grensoverschrijdend gedrag.’ (Foto: Martine Sprangers)
Ieder individu, iedere medewerker, iedere leerling dient met respect te worden behandeld ongeacht onder meer ras, geslacht, godsdienst. Dat is niets voor niets verankerd in onze grondrechten. Daar sta ik volledig achter. We moeten alleen wel oppassen dat we niet doorschieten. Niet alles wat niet in ons straatje past, is grensoverschrijdend gedrag. Grenzen kunnen alleen worden overschreden als we duidelijke en gezamenlijke afspraken hebben gemaakt wat we onder grenzen verstaan. Maar dan moeten we die grenzen ook samen bewaken.
Wanneer is gedrag grensoverschrijdend?
Is een medewerker aanspreken op zijn of haar functioneren grensoverschrijdend? Is een leerling feedback geven grensoverschrijdend? Is het aanspreken van een hondenbezitter die zijn viervoeter op jouw stoep laat poepen grensoverschrijdend? Is een troostende arm om een verdrietige schouder leggen grensoverschrijdend? Is een patiënt aanspreken die een doktersassistente schoffeert grensoverschrijdend? Is het weigeren van een verwijsbrief achteraf zonder inhoudelijke indicatie grensoverschrijdend? Is een zeven geven aan een coassistent die zichzelf een negen waard vindt grensoverschrijdend?
Wel als we cultuurvervaging en hufterigheid tot norm laten verheffen. Wel als we met een grote mond meer kunnen bereiken dan met een bescheiden vraag. Wel als we onze kinderen niet meer meegeven wat wel en wat niet hoort, omdat we te druk zijn met het najagen van onze persoonlijke ambities. Wel als we mensen laten geloven dat alles maakbaar is en dat je gezondheid kunt kopen. Wel als politici elkaar in de Tweede Kamer openlijk kunnen bedreigen. Wel als influencers zonder enige kennis van zaken valse gezondheidsinformatie mogen blijven verspreiden. Wel als het volgen van beroepsnormen in twijfel wordt getrokken door leken.
Valse moraalridders
Het leger van moraalridders groeit. Maar helaas ook de groep valse ridders die meent dat hun grenzen superieur zijn aan de grenzen van zorgverleners en hun medewerkers. En dan heb ik het niet over mensen met een psychiatrische stoornis. Doorsnee patiënten die denken dat ze de assistentes agressief mogen bejegenen, die dreigen met een klacht als ze vandaag geen afspraak krijgen, die op sociale media de praktijk zwart menen te moeten maken om dat een dokter niet precies deed wat werd geëist. Wij kunnen ons daar als zorgprofessionals niet tegen verweren. Want dan schaden we de privacy van de betrokkene. Of dan schenden we onze beroepsnormen.
Gele en rode kaarten
De meeste patiënten, studenten, medewerkers, zorgverleners deugen gelukkig. Die gedragen zich fatsoenlijk en respectvol. Maar aan die kleine groep “valse ridders” zouden we gele en rode kaarten uit moeten kunnen delen. We zouden ze dan ook uit de praktijk moeten kunnen weren. Hun sociale media-accounts zouden al dan niet tijdelijk geblokkeerd moeten kunnen worden.
De impact van grensoverschrijdend gedrag van een patiënt op een individuele medewerker kan serieuze gevolgen hebben voor het hele team. Niemand zit te wachten op een overspannen collega. We kampen in de zorg al met schaarste aan goede medewerkers. Dat wordt de komende jaren alleen nog maar erger. Laat onze hardwerkende assistentes en andere medewerkers met rust! Beste burger: behandel onze medewerkers met respect en fatsoen. Dan kunnen zij doorgaan met alles in goede banen leiden en krijgt iedereen de zorg die nodig en passend is. Een blije assistente is een blije dokter is een blije patiënt.
Over Rob van Damme
Rob van Damme is huisarts bij huisartsenpraktijk Bast en Van Damme. De praktijk is onderdeel van het nieuwe Gezondheidsplein De Boog, een nieuw gezondheids- en sportcentrum in Nijmegen-Noord met eerstelijnspraktijken, welzijnsinstellingen, sportclubs en breedtesport. Zie: www.bastenvandamme.nl en www.gpnn.nl
Meer artikelen met dit thema
4e Klein Bedrijf Index Fysiotherapie: ‘54 procent van de praktijkhouders denkt aan stoppen – een schokkend aantal’
15 jan om 17:30 uur 6 minOne Minute Coaching van Victor Mion: ‘Ga coachen in plaats van helpen'
9 dec 2024 5 minVictor Mion heeft een achtergrond als coach van toptennissers in de jaren ‘90. Tegenwoordig vertaalt hij zijn…
Hoogste tijd voor verandering en erkenning: in de eerste lijn en de hele fysiotherapie
15 nov 2024 5 minEerlijke beloning voor eerstelijnswerkers in de fysiotherapie is al jaren een punt van discussie. De tarieven…
Lunchwebinar MO Actueel: ‘Handhaving op de wet DBA. Wat betekent dat voor praktijkhouders, praktijkmanagers en zelfstandigen?'
8 nov 2024 3 minTijdens het lunchwebinar MO Actueel op 26 november staat de vraag centraal: ‘Handhaving op de…
Praktijkhouder Alexander Tolmeijer pleit voor aanpassing van de Wet VBAR: ‘Zzp’ers zijn de olie van de mondzorg’
23 okt 2024 6 minAlexander Tolmeijer, tandarts-praktijkhouder, jurist en directeur van adviesbureau Dentiva, voorziet onrust als…
Schijnzelfstandigheid in de zorg: zo bereid je je voor
23 okt 2024 4 minIn deze blog hebben we het over schijnzelfstandigheid in de zorg. Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst…
'De dokter en de vakgroep' van Paul Wormer: 'Elke regel bevat wijsheid die hij door ervaring heeft verworven'
16 okt 2024 5 minDe solist is bijna uitgestorven. Samenwerken met collegae is nu de norm. Bijna in alle vakken in de zorg. Of je…
Tandartspraktijk Romero heeft alle disciplines in huis: ‘Als ondernemer moet je verder denken’
4 okt 2024 5 minNoemi Romero-Torrijos is de drijvende kracht achter Tandartspraktijk Romero in Honselersdijk…