De huisartsenzorg als laatste resort - hard op weg naar een vastloper

donderdag 8 september 2022

timer 3 min

Rob van Damme: 'Wie heeft het lef om nu samen de brug over de kloof te bouwen?' (Foto: Bast en Van Damme)

In veel sectoren van zorg en welzijn zie je dat het nu piept en kraakt. Naast een jarenlange beleidsmatige focus op kostenbeheersing eist daarbij ook de coronapandemie zijn tol. Personele schaarste door ziekte, verhoogde uitstroom en verminderde instroom van zorgpersoneel zorgt voor toegenomen werkdruk voor de achterblijvers.

Omdat de vraag naar zorg en welzijn blijft groeien wordt de kloof tussen vraag en aanbod alleen maar groter. Ook de kwaliteit van de zorg staat fors onder druk. Dat zal er dit najaar bij een opvlamming van covid, torenhoge brandstofprijzen, uitgestelde faillissementen en dergelijke niet beter op worden.

Bij zowel de overheid als bij zorgverzekeraars ontbreekt het overzicht omdat deze nog steeds intern als losse onderdelen zijn georganiseerd en er voor elke deelsector weer andere financieringsregels gelden. In plaats van gezamenlijke oplossingen in de hele keten is het nu ieder voor zich geworden. En God is door de verregaande ontzuiling uit beeld geraakt. Die gaat het niet voor ons oplossen.

Wachtlijsten en opnamestops

Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg hanteren opnamestops en steeds striktere cliëntselectie aan de poort, met als gevolg nog langere wachttijden. Ziekenhuizen slagen er niet in om achterstanden weg te werken, wachtlijsten nemen toe. Als oplossing worden medisch specialistische controles teruggekaatst naar de huisartsenpraktijk.

Ziekenhuisopnames worden nog korter. Huisartsenzorg wordt alleen maar drukker en complexer. Ook aan de “achterkant” kalft de steun af. Laatst kregen we van een thuiszorgorganisatie te horen dat ze geen temperatuur, bloeddruk en saturatie meer bij patiënten wilden meten. Dat kostte te veel tijd en daar was nu geen materiaal en menskracht meer voor.

Laatste resort

De huisartsenzorg als laatste resort is nu hard op weg naar een vastloper. Ze gaat als we niet ingrijpen ten onder aan haar succes als spelverdeler in de zorg. De haarscheurtjes in het zorgsysteem zijn nu pijnlijk duidelijk zichtbaar geworden, met de huisartsenpraktijk als het verzamelpunt. De zaak staat op knappen. Het is niet verwonderlijk dat er nu een massale stakingsbereidheid onder de nu nog actieve huisartsen is ontstaan.

Het is mooi om over duurzaamheid te praten en te schrijven over toekomstbestendigheid. Maar tijdens een crisis moet je handelen. Niet lullen maar poetsen, in goed Rotterdams. En daar kan ik het deze keer als geboren Amsterdammer alleen maar hardgrondig mee eens zijn. Een kloof kan alleen maar worden overbrugd door gezamenlijke inspanning. Laten we niet kijken naar de verschillen, maar naar de overeenkomsten (in analogie: beide shirts zijn rood-wit, die van Eindhoven, Enschede en nog veel meer clubs ook). We hebben elkaar hard nodig. Wie heeft het lef om nu samen de brug over de kloof te bouwen?

Deze column verscheen in MedischOndernemen 2, juli 2022 Lees het profiel en andere columns van Rob van Damme.