Waarom collega’s niet aardig tegen elkaar zijn
Experimenten
Doctoraalstudent Peter Belmi en de beroemde professor organisatiegedrag Jeffrey Pfeffer voerden vijf experimentele studies uit om te onderzoeken hoe mensen op gunsten reageren. In een onderzoek met 325 participanten werd een deel van deze participanten verteld dat een persoonlijke kennis hen mee uit eten zou nemen. Een ander deel werd verteld dat een collega hen mee uit eten neemt. De participanten die door een collega mee uit eten worden genomen voelden minder de neiging om iets aardigs terug te doen dan de participanten die door een persoonlijke kennis mee uit eten werden genomen.
In een ander experiment werd participanten verteld dat ze een lift van het vliegveld naar huis kregen van een vriend of van een collega. Als hen gevraagd werd of ze hetzelfde wilden doen voor hun kennis of collega, voelden respondenten die een lift kregen van een collega daar minder voor als hen verteld werd dat deze collega in de toekomst niet veel voor hen kon betekenen. Pfeffer: "Mensen moeten niet verwachten dat ze iets terugkrijgen, zeker niet in een organisatorische context."
Werkomgeving
Er is iets aan de werkomgeving dat ervoor zorgt – of dat zelfs beloont – dat mensen egoïstischer worden. De wetenschappers concluderen dat alleen denken aan de werkomgeving er al voor zorgt dat mensen meer gaan calculeren.
Organisatie toekomstgericht
Het is geen natuurlijk gedrag om je egoïstisch te gedragen. Uit een overweldigende hoeveelheid wetenschappelijk materiaal blijkt immers dat mensen juist geprogrammeerd zijn om gunsten te retourneren. Dat levert voordeel op. Maar op het werk is dat dus anders. Volgens Pfeffer zijn organisaties meer op de toekomst gericht. Organisaties benadrukken calculerend gedrag, eerder dan moraliteit en plichtsbesef. Werkgevers gaan calculerend om met hun personeel. Zijn ze productief genoeg? Moeten we mensen ontslaan om kosten te besparen? Medewerkers kopiëren dit calculerende gedrag.
Tactiek
De beste tactiek voor medewerkers is volgens Pfeffer om egoïstisch gedrag van collega's te verwachten. "Mensen moeten voor zichzelf zorgen. Niet verwachten dat iemand anders voor ze zorgt." Dat is volgens Pfeffer een deprimerende, maar onontkoombare, conclusie.

Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Eerste impressie van de Dag van de Praktijkmanager (2025): ‘Zorg dat je impact als leider duurzaam is en maak jezelf onmisbaar’
13 jun om 11:21 uur 6 minDe Dag van de Praktijkmanager heeft dit jaar als thema ‘het leukste vak ter wereld’. Dagvoorzitter Charlotte…
Michel Fortman (VvAA) tijdens de PM Dag: ‘Ziekteverzuim neemt toe, vooral door mentale druk’
6 jun om 14:30 uur 5 minMichel Fortman, senior verzuimadviseur bij VvAA, ziet het ziekteverzuim in de eerstelijnszorg…
Pieter Schram (Edin Dental Academy): ‘Investeer in je medewerkers, dan groeit je praktijk mee’
20 mei om 09:00 uur 5 minIn een tijd waarin goed personeel schaars is en patiënten mondiger worden, is één boodschap bij uitstek urgent…
Victor Mion, keynote bij de PM Dag: ‘Iedereen kan leren coachen’
14 mei om 10:00 uur 5 minDe moderne praktijkmanager loopt het risico zichzelf in de weg te zitten, stelt Victor Mion.…
Actueel-lunchwebinar met Hanin Saad en Eva Izeboud: ‘Van werkdruk naar werkgeluk’
12 mei om 14:00 uur 5 minHoe houd je je team gemotiveerd, voorkom je uitval en zorg je voor rust en structuur in de hectiek van alledag…
Lunchwebinar ‘Actueel’: Praktische handvatten voor werkgeluk en verzuimpreventie
29 apr om 09:30 uur 3 minDe nieuwe editie van het lunchwebinar Actueel, speciaal voor praktijkhouders én praktijkmanagers, vindt plaats…
Het Goede Gesprek: ‘Boeien en binden lukt alleen door een combinatie van methoden’
14 apr om 10:00 uur 3 minDe eerste editie van het Goede Gesprek op 9 april voor praktijkmanagers in de mondzorg liet zien hoe divers de…
Psychosociale arbeidsbelasting in je praktijk: Hoe voorkom je uitval?
10 apr om 11:00 uur 4 minHuisartsenpraktijken, tandarts- en orthodontiepraktijken hebben te maken met een toenemende werkdruk,…
Reactie toevoegen