Nivel: ‘Zorggebruikers staan open voor veel meer digitale huisartsenzorg’

Veel Nederlanders willen een groter deel van hun huisartsenzorg en thuiszorg digitaal ontvangen dan ze nu doen. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers van het Nivel, dat in de Nivel IZA-monitor onderzoekt hoe de beweging naar een sterkere eerste lijn zich ontwikkelt. Digitalisering is daarbij een belangrijk speerpunt uit het Integraal Zorgakkoord (IZA), bedoeld om de zorg toegankelijk te houden en de werkdruk in de eerste lijn te verlagen.

Volgens de Monitor Digitale Zorg 2024 ligt er nog veel verbetermogelijkheden om digitale zorg in de eerste lijn veiliger, gebruiksvriendelijker en breder beschikbaar te maken. Zowel zorgverleners als patiënten blijken bereid stappen te zetten. Zo zijn 79% van mensen met een chronische aandoening en 81% van de ‘algemene bevolking’ bereid de huisartsenzorg volledig of gedeeltelijk digitaal te ontvangen, zo blijkt uit de factsheet bij de monitor.

Kansen voor digitalisering

Uit de cijfers blijkt dat de voorwaarden voor verdere digitalisering aanwezig zijn:

• 52% van de Nederlanders heeft toestemming gegeven voor elektronische gegevensuitwisseling met één of meer zorgverleners.

• 63% van de huisartsen kan al elektronisch gegevens uitwisselen met thuiszorgorganisaties.

• 44% van de huisartsen maakt gebruik van telemonitoring, bijvoorbeeld voor het volgen van chronische aandoeningen op afstand.

Deze cijfers laten zien dat de digitale infrastructuur groeit en dat veel zorggebruikers bereid om gebruik te maken van digitale afspraken.

Niet iedereen komt even goed mee

Tegelijkertijd wijst het Nivel op groepen voor wie digitale zorg minder vanzelfsprekend is. In 2024 zegt 67% van de 65-plussers en 62% van de mensen met geen of alleen basisonderwijs dat ze zelfstandig een computer kunnen gebruiken. Dat betekent dat een deel van de bevolking digitale zorg nog niet zonder begeleiding kan ontvangen.

Toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid blijven aandachtspunten om te voorkomen dat digitale zorg ongelijkheid vergroot. Meer achtergronden over het gebruik van digitale toepassingen door verschillende beroepsgroepen zijn te vinden in: Dashboard Monitor Digitale Zorg - Gebruik digitale zorgtoepassingen.

Sterkere eerste lijn

De publicatie over digitale zorg maakt deel uit van een serie korte rapporten binnen de Nivel IZA-monitor, waarin wordt gevolgd hoe de eerste lijn zich ontwikkelt op thema’s als personele capaciteit, organisatie, passende zorg en patiëntenstromen.

De monitor laat zien dat er veel beweging is in de eerste lijn, zowel in gewenste als ongewenste richting, constateert Nivel. ‘Zo is de personele capaciteit binnen de eerste lijn toegenomen, met uitzondering van de sector fysiotherapie, en neemt het aantal medewerkers dat aangeeft een (veel) te hoge werkdruk te ervaren licht af in de sectoren waar we inzicht in hebben.’

Nivel ziet ook veranderingen in patiëntenstromen: terwijl het aantal patiënten met verschillende aandoeningen en doelgroepen die potentieel zorg nodig hebben tussen 2019 en 2023 sterk steeg, is het aandeel patiënten met zorggebruik bij de huisarts voor deze aandoeningen en doelgroepen gedaald. Daarnaast nam voor veel aandoeningen en doelgroepen het aantal patiënten met een contact op de huisartsspoedpost toe. Ook het gebruik van zelfzorginformatie via Thuisarts.nl nam toe, constateert Nivel.

Bronnen:

• Nivel, Zorggebruikers zouden veel meer huisartsenzorg en thuiszorg digitaal willen ontvangen

• Nivel, De beweging naar een sterkere eerste lijn: 1-meting ten behoeve van de monitoring van het Integraal Zorgakkoord
• Dashboard Monitor Digitale Zorg - Gebruik digitale zorgtoepassingen.