Een gezamenlijk beeld hebben van de gezondheidssituatie en opgave in de regio is belangrijk, zodat zorgpartijen afspraken kunnen maken over samenwerking op regionaal niveau. Hoe staat het met de regiobeelden? Christel van Zijp en Linda Blokzijl, onderzoekers bij adviesbureau Berenschot, onderzochten dat in opdracht van VWS. Zij concluderen dat regiobeelden op diverse niveaus en met verschillende partijen gerealiseerd worden. ‘Begin daar waar de energie zit, dan kom je samen een stap verder.’
Berenschot onderzocht regiobeelden: ‘Besef groeit dat meer samenwerking nodig is’
woensdag 30 september 2020
5 min
Samenwerken in de eerste lijn is niet langer vanzelfsprekend. Op regionaal niveau werken zorgpartijen en zorgaanbieders steeds meer samen om de zorg zo goed mogelijk te organiseren. Een eerste stap is een helder beeld van de regio. Welke zorg heeft een regio in de toekomst nodig en hoe kunnen partijen daarop anticiperen met elkaar?
De regiobeelden bieden een onderbouwd inzicht in de belangrijkste uitdagingen, waarna de betrokken partijen samen afspraken kunnen maken over de lijnen en domeinen heen.
Feitelijk beeld
Christel van Zijp en Linda Blokzijl hebben in hun onderzoek op een rij gezet wat er nu gebeurt op het vlak van de regiobeelden. ‘We hebben gekeken naar de stand van het land. Het is de eerste keer dat dit is gebeurd, op een waardenvrije manier. Wat gebeurt er feitelijk en wat niet, en met wie? Daar hebben we nu op nationaal niveau een beeld van. Dat is een belangrijke meerwaarde van ons onderzoek’, aldus Van Zijp. ‘De regiobeelden verschillen onderling. Het maakt uit of je een regiobeeld op wijk, gemeentelijk of regionaal niveau maakt. Een regiobeeld vormt een feitelijke basis op grond waarvan gerichte programma’s of projecten kunnen worden gestart’, vervolgt ze.
Momentopnamen
De twee onderzoekers noemen de regiobeelden statisch. ‘Het zijn een momentopnamen. Het is niet zo dat je een regiobeeld elk kwartaal met een muisklik kunt vernieuwen. De betrokken partijen hebben hun beschikbare informatie over de regionale ontwikkeling van onder meer de zorgvraag en het zorgaanbod op een rij gezet. In de nabije toekomst komt er wellicht een meer interactieve database die het mogelijk maakt het beeld periodiek te actualiseren. Dat is nog toekomstmuziek’, aldus Linda Blokzijl.
Twee niveaus
Van Zijp: ‘Voor ons is het een eyeopener dat er regiobeelden op twee niveaus zijn. Het ene niveau is dat van de professionals die voor het vernieuwen van het zorgaanbod voor een bepaalde doelgroep een feitelijke onderbouwing zoeken en kijken waar beter kan worden samengewerkt. Daarnaast bestaat het regiobeeld op het niveau van het zorgkantoor, waar bestuurlijke partijen elkaar hebben opgezocht. Professionals en bestuurders weten lang niet altijd van elkaars regiobeelden. Het zou goed zijn als zij zich meer met elkaar verbinden, dat vraagt meer aandacht. Ons advies is dan ook: informeer elkaar waar je mee bezig bent. Maar waarschijnlijk speelt de hectiek van de dag hen parten.’
Besef
Blokzijl noemt het positief om te zien wat er allemaal in het veld gebeurt. ‘Het besef is er dat iedereen elkaar nodig heeft om de complexiteit van de zorgvraag op te kunnen vangen en een oplossing te zoeken voor het capaciteitsvraagstuk. Daar is een feitelijke onderbouwing voor nodig. Neem bijvoorbeeld het onderwerp preventie. Als je daar als gemeente afspraken over maakt zal een ziekenhuis dat gaan merken. Daar moet je samen afspraken over maken.
Van Zijp: ‘Ik zie twee sturingsprincipes die beginnen te schuren: van meer marktwerking naar zoeken naar betere samenwerking.’ De onderzoekers schrijven dan ook in hun rapport: ‘Het is de kunst om de verschillende initiatieven met elkaar in contact te brengen, perspectieven te verbinden en te leren van elkaars ervaring.’
Paramedici
Van Zijp noemt het opstellen van een regiobeeld contextafhankelijk. ‘De context bepaalt waar begonnen wordt en met wie. We hebben gezien dat in een aantal regio’s de paramedici er nog niet zo bij betrokken zijn. Dat heeft onder andere te maken met de organisatiegraad van de eerste lijn. Laat zien wat je te bieden hebt en voor welke doelgroep of regionale opgave, is onze aanbeveling.’
Blokzijl benadrukt dat het belangrijk is dat betrokken partijen in elke regio de ruimte krijgen om op eigen wijze het maken van een regiobeeld op te pakken. ‘Er is geen blauwdruk.’ Haar advies: begin daar waar de energie zit, dan kom je samen steeds een stap verder. Dat is een belangrijke les. Het hoeft niet perfect te zijn. Soms stuiten partijen op bepaalde wet- en regelgeving die ze als belemmerend ervaren. Maar is dat een feitelijke of beleefde belemmering?’ Durf elkaar op een positieve manier aan te spreken en vraag of je kunt aansluiten. Neem jezelf en anderen serieus en gun elkaar wat.’
Regiotafel slim gebruikt
Soms is er al een bestaand platform, een regiotafel waar de betrokken partijen samen een regiobeeld hebben opgesteld. ‘Dat proces duurde iets langer, het is even zoeken naar alle data en de bronnen, maar er ligt dan wel een breed gedragen regiobeeld. De regiotafel is dan slim gebruikt op samen op te trekken’, aldus Van Zijp.
Links: MedischOndernemen, ‘Berenschot over regiobeelden: Dé regio bestaat niet’, 1 september 2020, BeBright: ‘Zorgverzekeraars stelden 30 regiobeelden op. Hoe nu verder?’ , 31 augustus 2020, Juiste Zorg op juiste Plek: ‘Rapport Stand van het land regiobeelden gepubliceerd’, 31 augustus 2020
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Laura Bas over vier generaties op de werkvloer: ‘Zoek de verbinding in plaats van de verschillen’
23 jun om 09:00 uur4 minGeneratie Z-expert Laura Bas gaf tijdens de Dag van de Praktijkmanager op 12 juni een inspirerende keynote over…
Zelfstandig specialist worden? Wat je moet weten over toetreden tot een maatschap
20 jun om 09:30 uur3 minVoor veel medisch specialisten is toetreden tot een maatschap een belangrijke mijlpaal in hun loopbaan. Het…
Nora Ennahachi bij de PM Dag: ‘Begin bij authentiek leiderschap, ontwikkel je en maak je onmisbaar’
17 jun om 16:00 uur5 minTijdens een boeiende masterclass deelde Nora Ennahachi, operationeel directeur van MyDent en oprichter van Dent…
Erik van Dam (VvAA) over nieuwe zzp-wetten: ‘De wetsvoorstellen gaan alweer op de lange baan’
16 jun om 16:30 uur5 minDe val van het kabinet-Schoof begin juni maakt de inwerkingtreding van nieuwe zzp-wetgeving…
Eerste impressie van de Dag van de Praktijkmanager (2025): ‘Zorg dat je impact als leider duurzaam is’
13 jun om 11:30 uur6 minDe Dag van de Praktijkmanager heeft dit jaar als thema ‘het leukste vak ter wereld’. Dagvoorzitter Charlotte…
Michel Fortman (VvAA) tijdens de PM Dag: ‘Ziekteverzuim neemt toe, vooral door mentale druk’
6 jun om 14:30 uur5 minMichel Fortman, senior verzuimadviseur bij VvAA, ziet het ziekteverzuim in de eerstelijnszorg…
Pieter Schram (Edin Dental Academy): ‘Investeer in je medewerkers, dan groeit je praktijk mee’
20 mei om 09:00 uur5 minIn een tijd waarin goed personeel schaars is en patiënten mondiger worden, is één boodschap bij uitstek urgent…
Victor Mion, keynote bij de PM Dag: ‘Iedereen kan leren coachen’
14 mei om 10:00 uur5 minDe moderne praktijkmanager loopt het risico zichzelf in de weg te zitten, stelt Victor Mion.…
Reactie toevoegen