Mr. Jolanda van Boven is juriste en gespecialiseerd in gezondheidsrecht en privacywetgeving. Tijdens de Dag voor de Praktijkmanager op 8 september ging ze in op een aantal actuele thema’s in het gezondheidsrecht. Van Boven schetste onder meer wat er komt kijken bij een klachtenprocedure, goede dossiervoering en de beëindiging van de behandelrelatie. ‘Stel praktijkregels op en communiceer deze duidelijk met de patiënten.’
Jolanda van Boven over gezondheidsrecht: 'Zorg dat de zorgdossiers op orde zijn en stel praktijkregels op'
maandag 14 september 2020
6 min
Dossiervorming kost tijd, maar is uitermate belangrijk. Jolanda van Boven kan het niet vaak genoeg benadrukken. Zorg dat de dossiers op orde zijn, gaf ze haar gehoor van praktijkmanagers mee. ‘Het is belangrijk voor goede zorgverlening, maar zeker ook met het oog op klachten van patiënten.’
Klacht
Vroeger stapte een patiënt met een klacht naar de klachtencommissie van een praktijk of gezondheidscentrum en deze handelde de klacht af. Sinds 2016 is de Wet kwaliteit, klachten, en geschillen zorg (Wkkgz) van kracht. Een patiënt die een klacht heeft moet hierover eerst met de zorgverlener in gesprek. Komen zij er niet uit, dan kan de patiënt uiteindelijk naar de Geschilleninstantie stappen en daar ook een schadeclaim indienen. ‘De patiënt moet aantonen dat er verband is tussen de schade en het handelen van de zorgverlener; de Geschilleninstantie heeft dan ook het dossier nodig om daarover tot een oordeel te kunnen komen.’
Dossiervorming
De drempel om een klacht in te dienen én een schadevergoeding te eisen, is lager geworden. ‘Dat is de realiteit en daar moeten we rekening mee houden. ‘Blijf er als praktijkmanager op hameren dat de dossiervorming goed is. Dat houdt in: zo duidelijk mogelijk de medische analyse en adviezen vastleggen.’
Praktijkregels
Als een nieuwe patiënt zich aanmeldt in een praktijk wordt gevraagd of hij toestemming geeft dat diens gegevens aan zijn vorige huisarts worden opgevraagd. Volgens Van Boven is die toestemming niet noodzakelijk; wel moet je transparant zijn. ‘Het is logisch dat je als zorgverlener de gegevens over de voorgeschiedenis van een patiënt wilt hebben en niet met een schone lei wilt starten. Als dat de visie van de praktijk is, maak dan praktijkregels, publiceer deze op de praktijkwebsite en communiceer deze regels duidelijk met nieuwe patiënten bij de aanmelding in de praktijk.
Wat te doen met de dossiers van uitgeschreven patiënten; deze zijn vaak niet te verwijderen? Maak ook daar beleid over en spreek af hoe de dossiers veilig bewaard kunnen worden in het archief en wie erbij mag.
Wat te doen met de dossiers van uitgeschreven patiënten; deze zijn vaak niet te verwijderen? Maak ook daar beleid over en spreek af hoe de dossiers veilig bewaard kunnen worden in het archief en wie erbij mag.
Patiëntgegevens
Van Boven nam de tijd om vragen van praktijkmanagers te beantwoorden. Mag een zorgverlener gegevens opvragen bij een collega? ‘Het gaat erom met welk doel dit gebeurt, dat moet deugen en voortkomen uit je professionaliteit. Het moet gaan om zogeheten need-to-know gegevens. Een zorgverlener moet beargumenteren waarom hij deze nodig hebt en dit ook aan de patiënt vertellen.’ Laat de patiënt het niet zelf doen, adviseert Van Boven. ‘Het is een misvatting dat de patiënt dat zelf moet doen. Houd de touwtjes in handen, dan krijg je de gegevens ook rechtstreeks.’
Gemeenten mogen ook niet de eis stellen, bijvoorbeeld bij het aanvragen van een vergoeding voor een traplift, dat de aanvrager daarvoor een kopie van zijn dossier inlevert bij de gemeente.
Gemeenten mogen ook niet de eis stellen, bijvoorbeeld bij het aanvragen van een vergoeding voor een traplift, dat de aanvrager daarvoor een kopie van zijn dossier inlevert bij de gemeente.
Behandelovereenkomst
Nog zo’n praktijkvraag: wanneer mag een hulpverlener de behandelovereenkomst opzeggen? ‘Dat mag een zorgverlener doen als hij een “gewichtige reden” heeft. Wat een gewichtige reden is, is aan de zorgverlener om te bepalen. Niet betalen kan bijvoorbeeld een gewichtige reden worden. Opzeggen doe je bij voorkeur schriftelijk. Geef de patiënt een redelijke termijn om een andere praktijk te zoeken én vermeld een stopdatum. Het moet voor de patiënt volkomen duidelijk zijn dat hij vanaf die datum niet meer in de praktijk terechtkan.’
Wilsbekwaam of niet
Er kwamen ook vragen over wie de huisarts mag informeren. Een bezorgde dochter, zonder dat de ouder hier iets vanaf weet? ‘Het hangt af van de wilsbekwaamheid van een patiënt. Je mag dit niet achter de rug om doen van een wilsbekwaam persoon. De wetgever heeft een rijtje gemaakt met vertegenwoordigers met wie een zorgverlener informatie mag delen en zelfs moet delen als er sprake is van een wilsonbekwame patiënt.’
Gesprek opnemen
Het idee heeft postgevat dat patiënten het recht hebben om het gesprek met hun zorgverlener op te nemen. ‘Patiënten delen mee dat ze het gesprek met hun telefoon opnemen. Maar ze nemen ook de stem, die heel identificerend is, van de zorgverlener op. Het is geen recht van patiënten. Je mag nee zeggen. Maak hier beleid over.’
Vechtscheiding
Voor menig praktijkmanager is het herkenbaar: een vechtscheiding waarbij een van de ouders boos aan de balie staat omdat hem of haar eerst om toestemming voor behandeling van het kind had moeten worden gevraagd. Van Boven was heel duidelijk. ‘Ouders hebben onderling een verplichting: als ze boos zijn, moeten ze dit niet adresseren aan de praktijk, maar - als zij er niet uitkomen - met hun geschil naar de rechter. De mythe van de dubbele toestemming kan buitengewoon schadelijk zijn voor het kind. Het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind dwingt ons allen om het belang van kind onze eerste overweging te laten zijn.’
Tijdens deze sessie kwamen er veel vragen. MedischOndernemen organiseert binnenkort een webinar als vervolg, waarbij Jolanda van Boven opnieuw ingaat op actuele zaken en vragen zal beantwoorden. Binnenkort vind je meer informatie hierover op deze site.
Lees hier het interview met Jolanda van Boven in het digitale magazine van juni: 'Praktijkmanagers moeten blijven hameren op goede dossiervorming'
Meer informatie en aanmelden voor 24 september: Dag van de Praktijkmanager (deel 2)
Op 24 september, vindt deel 2 van deze online editie van ‘Dag(en) van de Praktijkmanager’ plaats. Lees hier het hele programma en meld je aan >>
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Eerste impressie van de Dag van de Praktijkmanager (2025): ‘Zorg dat je impact als leider duurzaam is en maak jezelf onmisbaar’
13 jun om 11:21 uur6 minDe Dag van de Praktijkmanager heeft dit jaar als thema ‘het leukste vak ter wereld’. Dagvoorzitter Charlotte…
Michel Fortman (VvAA) tijdens de PM Dag: ‘Ziekteverzuim neemt toe, vooral door mentale druk’
6 jun om 14:30 uur5 minMichel Fortman, senior verzuimadviseur bij VvAA, ziet het ziekteverzuim in de eerstelijnszorg…
Pieter Schram (Edin Dental Academy): ‘Investeer in je medewerkers, dan groeit je praktijk mee’
20 mei om 09:00 uur5 minIn een tijd waarin goed personeel schaars is en patiënten mondiger worden, is één boodschap bij uitstek urgent…
Victor Mion, keynote bij de PM Dag: ‘Iedereen kan leren coachen’
14 mei om 10:00 uur5 minDe moderne praktijkmanager loopt het risico zichzelf in de weg te zitten, stelt Victor Mion.…
Actueel-lunchwebinar met Hanin Saad en Eva Izeboud: ‘Van werkdruk naar werkgeluk’
12 mei om 14:00 uur5 minHoe houd je je team gemotiveerd, voorkom je uitval en zorg je voor rust en structuur in de hectiek van alledag…
Deadline jaarverantwoording: uiterlijk 31 mei aanleveren
7 mei om 11:00 uur4 minZorgaanbieders moeten uiterlijk 31 mei hun jaarverantwoording over 2024 indienen, tenzij zij voor 31 maart…
Voorstel Zelfstandigenwet moet alternatief bieden voor Vbar. Maar of dat lukt?
6 mei om 11:30 uur3 minErik van Dam (VvAA) analyseert in de nieuwe editie van Arts en Auto het nieuwe voorstel van VVD-Kamerlid…
Lunchwebinar ‘Actueel’: Praktische handvatten voor werkgeluk en verzuimpreventie
29 apr om 09:30 uur3 minDe nieuwe editie van het lunchwebinar Actueel, speciaal voor praktijkhouders én praktijkmanagers, vindt plaats…
Reactie toevoegen