Rebel Group over verduurzaming: ‘Nieuwe partij nodig om eerste lijn te ontzorgen’

dinsdag 24 november 2020

timer 4 min

De Rebel Group onderzocht in opdracht van het ministerie van VWS de bereidheid in de eerste lijn om verdere stappen te zetten rond verduurzaming. Wat is de motivatie bij zorgondernemers in de eerste lijn? Wat doen ze al en waar liggen de kansen? Tijdens de Dag van de Praktijkhouder ‘Duurzaamheid in de eerste lijn ’op 17 november presenteerde Tom Gommans (adviseur bij Rebel Group) de resultaten van het onderzoek.

Gommans en zijn collega Michiel Kort voerden het onderzoek ‘Verduurzaming in de eerstelijnszorg’ begin dit jaar uit. Naast interviews met praktijkhouders en professionals, beschreven ze best practices en voerden ze gesprekken met de brancheorganisaties. Daarnaast zetten ze een online enquête uit via vakmedia als MedischOndernemen.

Gommans: ‘Daarin bevroegen we praktijkhouders over de mate van motivatie en welke drempels er zijn om die motivatie in actie om te zetten. We wilden kijken wat er in de praktijk al wordt gedaan en wat de kansen voor de toekomst zijn.’

Green Deal Zorg

De Rebel Group deed het onderzoek in opdracht van het ministerie van VWS, dat vanuit de Green Deal Zorg nieuwe resultaten wil bereiken op het gebied van duurzame zorg. ‘De tweedelijnszorg heeft flinke stappen gezet, terwijl de eerstelijnszorg nog aarzelend is. De eerste lijn is simpelweg meer individueel georganiseerd, zodat praktijkhouders er ook meer individueel achter moeten gaan staan.’

Vier thema's

Op de enquête reageerden 450 zorgondernemers, voornamelijk huisartsen en tandartsen. De onderzoekers vroegen de praktijkhouders welke maatregelen ze het meest nemen, op vier thema’s:

energiebesparing: 32 %
duurzame energie: 17 %
circulair werken: 12 %
medicijnresten circuleren 44%

Gommans concludeert uit de percentages dat er op de onderdelen ‘duurzame energie’ en ‘circulair werken’ nog veel winst te behalen is. ‘Duurzame energie’ betreft bijvoorbeeld duurzame opwekking via zonnepanelen. ‘Circulair werken’ gaat onder meer om het duurzaam omgaan met verbruiksmaterialen en afvalverwerking. ‘Onze conclusie is dat er meer te behalen is dan de cijfers die je hier ziet. Branchepartijen en respondenten delen die visie.’

Beperkende factoren

De onderzoekers vroegen ook of de praktijkhouders meer willen doen aan duurzaamheid. 90 procent geeft aan dat ze dat wil en 40 procent wil dat zelfs in veel grotere mate. De motivatie bij de professionals is kortom groot, concluderen de onderzoekers. Er zijn beperkende factoren als:

‘Te weinig kennis over wat er mogelijk is’,
‘Beperkingen in de financiën, tijd en aandacht’,
‘Beperkingen vanuit de regelgeving’.

Gommans: ‘Huisartsen noemen vooral beperkte tijd en aandacht om zich in deze onderwerpen te verdiepen. Bij tandartsen speelt vooral strenge regelgeving op het gebied van hygiëne. In de tandartspraktijk moet volgens de richtlijnen veel worden weggegooid, circulair hergebruik van gebruiksmaterialen is daardoor lastig. Voor tandartsen is een lange weg te gaan, omdat er een gesprek nodig is over wet- en regelgeving dat wegwerpen van verbruiksmateriaal voorschrijft.’

Onbekendheid regelingen

Het onderzoek roept de vraag op waar de overheid op in kan zetten om de beweging naar duurzaamheid te versterken, aldus Gommans: ‘Kennis en financiën zijn ervaren beperkingen en niet zozeer reële. Praktijken kunnen dezelfde initiatieven nemen als particulieren en daarover is ook veel informatie. Ook zijn er veel partijen die financiële regelingen bieden. Zorgprofessionals kennen die meestal niet. Bij huisartsen gaat het met name om tijd en aandacht. De huisartsenzorg staat onder druk, waardoor dit soort thema’s niet op de eerste plaats komen te staan.’

'Eerste lijn ontzorgen'

Tom Gommans stelt dat de belangrijkste initiatieven rond verduurzaming over ‘kennis van zaken’ en ‘financiën’ gaan. ‘Maar als je tegelijk de beperkingen in tijd en aandacht niet oplost, leidt het niet tot nieuwe initiatieven. In onze ogen zou er een partij moeten komen die praktijken kan ‘ontzorgen’, een onderneming rond duurzaamheid die het van praktijkhouders overneemt, die aanbiedingen doet zodat ze meer in duurzaamheid gaan investeren. Vergelijk het met de rol van lokale energiecoaches, die vaak zelfs gratis een energie-advies uitbrengen. Er zijn dus matches, koppelingen nodig tussen ‘duurzaamheidsbedrijven’ en praktijken die willen verduurzamen.’

Links: