Drentse tandartspraktijk ‘Bij Nader Inzien’ biedt mondzorg ‘zonder drempels’

Tandarts Bernard Harmsen opende onlangs zijn nieuwe praktijk in het Drentse Havelte onder de bijzondere naam ‘Bij Nader Inzien’. De praktijk richt zicht op het kosteloos aanbieden van mondzorg aan gezinnen met een laag inkomen. Harmsen nam het initiatief in samenwerking met dochter en ‘bedenker’ Fiona en zijn broer en tandtechnicus Edu, die de praktijkruimte ter beschikking stelde. Magazine Arts en Auto belicht het initiatief deze maand als voorbeeld van toekomstgerichte zorgverlening.

Tandartspraktijk ‘Bij Nader Inzien’ biedt gratis mondzorg aan aanstaande ouders, ouders met inwonende kinderen en jongvolwassenen tot 23 jaar die door financiële omstandigheden geen reguliere tandarts bezoeken. ‘We richten ons op aanstaande ouders, ouders van jonge kinderen en jongvolwassenen van 18 tot 23 jaar’, vertelt Harmsen. ‘Kinderen tot 18 jaar kunnen weliswaar meeverzekerd kosteloos naar de tandarts. Als ouders niet naar de tandarts gaan omdat ze het niet kunnen betalen, is de kans groter dat ze hun kinderen niet meegeven hoe belangrijk goede tandzorg is.’

Uit beeld van reguliere mondzorg

Harmsen constateert dat veel mensen al lang uit beeld zijn van de reguliere tandarts. ‘Ik schrok daar ontzettend van. Sommige mensen eten al 15 jaar soep, omdat ze niet meer kunnen kauwen. Verstoppen zichzelf achter een baard, of komen uit schaamte het huis niet meer uit. Zelfbehandeling komt ook voor: mensen verdoven zichzelf met kruidnagelolie en trekken vervolgens hun eigen kiezen.’

De behandelingen bij ‘Bij Nader Inzien’ worden uitgevoerd door ervaren en veelal gepensioneerde tandartsen die op vrijwillige basis werken. ‘Een aantal dingen komt samen in onze praktijk. We doen wat aan het acute tandartstekort en spelen in op de vergrijzing. Tot 2030 bereiken ruim 1.800 tandartsen de pensioengerechtigde leeftijd. Veel kunnen en willen langer doorwerken én hebben ontzettend veel kennis. Voor hen kan deze vrijwillige vorm dus aantrekkelijk zijn. Maar het allerbelangrijkste: we doen iets aan de mondzorgongelijkheid en dat is nodig.’

Naar een nieuw business model

Om die reden werken Harmsen en collega’s samen met fondsen, stichtingen, bedrijven en tandtechnici. ‘Wij willen onderzoeken of we van de tandartspraktijk in de toekomst een sociale onderneming kunnen maken, een business model met als basisprincipe dat het ‘bedrijfsleven’ een oplossing biedt voor sociale problemen. Ons uiteindelijk doel is om duurzaam zorg te kunnen bieden aan iedereen, zonder dat we volledig afhankelijk zijn van fondsen en donaties’, aldus Harmsen op zijn website, Tandartspraktijk Bij Nader Inzien.

De praktijk biedt reguliere mondzorg: van controle tot behandeling, afgestemd op de behoefte van de patiënt. De eerste intake vindt op een laagdrempelige manier plaats: bij de eerste afspraak wordt – zeker bij angstige patiënten – nog niet behandeld. Daarna volgt een controle en een behandelplan. De zorg is gratis, zonder dat er ooit kosten in rekening worden gebracht.

Gelijke toegang als uitgangspunt

Volgens Harmsen is het uiteindelijke doel om een structurele bijdrage te leveren aan gelijke toegang tot mondzorg en een voorbeeld te zijn voor vergelijkbare initiatieven elders in het land. ‘Wij ambiëren wij dus nadrukkelijk geen praktijk waar tandartsen uit sociaal oogpunt incidenteel acute zorg bieden voor gezinnen met lage inkomens, maar een praktijk die financieel dusdanig is ingericht dat tandheelkundige zorg structureel voor iedereen toegankelijk en kwalitatief hoogwaardig is. De kwaliteit en efficiëntie moet dusdanig hoog zijn, dat zij op termijn kan functioneren in de reguliere markt. Zover zijn we nog lang niet. De focus ligt nu op het aanleggen van een netwerk, patiënten werven en hun belevingswereld leren kennen.’

Verandering teweegbrengen

De praktijk is momenteel op zoek naar uitbreiding van het team. ‘Ons doel op de korte termijn is de praktijk verder uit te breiden. We hebben nu een leuk team van tandartsen, maar zoeken nog gepensioneerde specialisten, zoals orthodontisten en implantologen. Daar is veel behoefte aan, vanwege de hoge kosten. Het mogen overigens ook bijna gepensioneerden zijn, of werkende artsen die met ons willen samenwerken. We hopen vooral dat we een verandering teweegbrengen in onze regio en een voorbeeld kunnen zijn voor andere plekken.’

De website van de praktijk schetsen Bernard en dochter Fiona ook hoe het idee voor de praktijk ontstond. 'Fiona is een weekend weg met haar vriend en haar ‘patchwork’ gezin. Haar oog valt op een blauw hek, met daarachter een typisch Frans pand. Matig schilderwerk maar begroeid met prachtige Blauweregen. Op de muur links van het hek zijn ongeveer tien witte naambordjes waarop staat: Psychiatre à la retraite (gepensioneerd psychiater), médecin généraliste à la retraite (gepensioneerd huisarts), psychologue à la retraite (gepensioneerd psycholoog).' (Lees verder: 'Mondzorg op basis van ervaringsdeskundigheid')

Meer lezen?

• Werken aan de zorg van morgen: Tandartspraktijk Bij nader inzien, Arts en Auto, 4 juni 2025
• 'De tandartspraktijk als sociale onderneming' 
• 'Mondzorg op basis van ervaringsdeskundigheid'