Vijf redenen waarom huisartsen eerder stoppen: ‘We zijn de spin in het web van een disfunctioneel systeem’

Uit cijfers van de Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten blijkt dat vorig jaar 138 huisartsen jonger dan 50 jaar het vak verlieten. Dat is verreweg het hoogste aantal in de afgelopen tien jaar, zelfs als je daar een ‘inhaalslag’ vanwege de coronacrisis in verrekent.

De vooruitzichten zijn niet heel positief: volgend jaar zijn alleen in de regio’s Amsterdam, Utrecht en Gelderland-Zuid voldoende huisartsen te vinden. Het tekort zal daarna verder groeien: van de 15.072 geregistreerde huisartsen in Nederland, zijn er 2.793 boven de 60 jaar, dat is 18,5 procent. 

Hoge werkdruk

In het artikel 'Wat gaat er mis in de wereld van de huisartsen? Waarom stoppen er zoveel?' (de Volkskrant, 13 april 2022) komt een aantal huisartsen aan het woord die hun vak hebben verlaten. Als belangrijkste reden noemt voormalig huisarts Rieneke Noppen de hoge werkdruk. Ze vertelt dat ze het in het begin interessant vond, zorg die vanuit de ziekenhuizen naar de huisarts is verplaatst. ‘Kon ik me verdiepen in de longzorg, in diabetes. Maar door de bezuinigingen op de ggz, de jeugdzorg en het sluiten van de verzorgingshuizen, stromen de huisartsen nu over.’ Er ligt teveel op het bord van de huisarts.

Haar collega Dirk van Leeuwen, die ook onlangs stopte en nu in opleiding is tot bedrijfsarts, maakt zich er boos over dat de politiek besluit wat huisartsen erbij moeten doen, zoals de abortuspil. ‘Zo worden er veel dingen over je hoofd heen besloten, en je hebt het maar uit te voeren. Dat getuigt van respectloosheid.’ 

Bullshitzorg

Lang niet alles wat op het bordje van de huisarts terechtkomt, is ook daadwerkelijk nuttige patiëntenzorg. In het artikel dragen de huisartsen diverse voorbeelden aan. De Haagse huisarts Daisy Pors maakte een scheurkalender over de bureaucratie waar zij en haar collega’s mee te maken hebben. Ze gaf de kalender aan minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers maar krijgt niet het idee dat er iets gaat veranderen.’

De grootste ergernis van Van Leeuwen gaat over de eisen die aan de vijfjaarlijkse herregistratie als huisarts gesteld worden. ‘Dan moet ik een interpersoonlijk coachingstraject aangaan. Ik ben verplicht iemand 300 euro per uur te betalen, die mij dan zonder kennis van zaken in de spreekkamer gaat vertellen hoe ik mijn werk moet doen. Alsof ik dat niet elke dag al doe. Het is bullshit van bullshitmensen die met hun bullshitbaantjes huisartsen wegjagen uit de zorg, maar wel gaan klagen als de wachttijd op de huisartsenpost te ver oploopt.’ 

Huisarts mag het oplossen

Huisartsen zien in hun spreekkamer patiënten met ernstige psychiatrische problemen die ze niet kunnen helpen of adequaat kunnen verwijzen. Het geeft hun een machteloos gevoel. 
De geïnterviewde huisartsen benadrukken dat het vak in de kern geweldig werk is: het contact met de patiënt waardevol, je kunt het verschil maken in iemands leven. De eindverantwoordelijkheid voor de patiënt is daar een belangrijk onderdeel van. ‘Ik wil best verantwoordelijk zijn voor alle shit, maar dan moeten huisartsen wel de mogelijkheid hebben om problemen op te lossen. Nu zijn ze de spin in het web van een disfunctioneel systeem’, aldus Nabil Bantal, gestopt als huisarts.

Tarief

Als vierde reden wordt genoemd het feit dat de huisartsenzorg 24 uur per dag doorgaat -‘tegen een tarief waar een loodgieter z’n bed niet voor uitkomt’. Het tarief voor een huisarts die werkt op een huisartsenpost, en dus de acute huisartsenzorg in de avonden, nachten en het weekend levert, is tussen de 80 en 100 euro per uur. Voor een huisarts in loondienst bedraagt het tarief 63 euro per uur. ‘Elke academisch opgeleide lacht je uit dat je voor dat tarief dat soort werkzaamheden uitvoert’, aldus Van Leeuwen.

‘De toekomst is grillig’

De vijfde reden is de grillige toekomst. Van Leeuwen verwijt de politiek en de zorgverzekeraars dat ze de kip met gouden eieren slachten; de goede toegankelijke zorg, de huisarts die z’n patiënten kent. Zijn advies: word geen huisarts, er zit geen toekomst in, je ligt aan de ketting van de politiek en de zorgverzekeraar.

LHV: geen taken erbij

Volgens de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV) is er geen leegloop gaande, maar stopt een goede 1 procent op de totale populatie. De huisartsen moeten structureel meer tijd voor de patiënt krijgen. Gebleken is dat dit leidt tot meer werkplezier, een lagere werkdruk, en bovendien tot lagere zorgkosten doordat huisartsen meer tijd hebben voor een goed gesprek en dus minder doorverwijzen. Verder mogen huisartsen er nu geen taken meer bij krijgen.

Lees meer:

• de Volkskrant, Wat gaat er mis in de wereld van de huisartsen? Waarom stoppen er zoveel?
• MedischOndernemen, Startende praktijkhouder Dorothea Gilow: 'Er moet veel en als je alles geregeld hebt, komt de volgende golf'