Een veilige werkomgeving creëren? Vier handvatten voor de praktijk

maandag 26 februari 2024
timer 5 min
Hoofdpijn en stress op het werk

(Foto: Shutterstock)

Een veilige werkomgeving creëren. Het is een van dé topics van het afgelopen jaar in de media en maatschappij: ongewenst gedrag en een veilige omgeving op de werkvloer. Het is dan ook een illusie om te denken dat dit in onze branche niet voorkomt. Ook in de mondzorg verdient dit onderwerp aandacht, want de cultuur in je organisatie is de smeerolie voor een goede samenwerking. Wat kun je doen als praktijkhouder of -manager om een veilige werksfeer te creëren? In dit artikel van tandarts Alexander Tolmeijer vind je een aantal handvatten.

Wat is ongewenst gedrag?

Dit lijkt misschien een open deur, maar is in de praktijk soms moeilijker te bepalen dan je denkt. Zo kan het dat iemand zonder slechte bedoelingen iets doet, wat voor de ánder ongewenst is. Hoe bepaal je dan of er sprake is van grensoverschrijdend gedrag? In de rechtspraak geldt een omgangsvorm als ongewenst:

  • Als het ingaat tegen de gestelde norm of beleid
  • Als het gedrag tot doel, of gevolg heeft dat iemands waardigheid wordt aangetast.

Voor de meesten is het duidelijk dat seksueel overschrijdend gedrag hierbij hoort, maar ongewenst gedrag kan ook agressie (fysiek of verbaal) en bijvoorbeeld pesten zijn.

4 stappen om een veilige werksfeer te creëren

1. Stel een beleid op over Psychosociale Arbeidsbelasting

Omdat het achteraf moeilijk kan zijn om te bepalen wat ongewenst is, wil je het gedrag liever kunnen toetsen aan vooraf vastgesteld beleid. Dat kan ook essentieel zijn om ongewenst gedrag officieel aan te kunnen pakken. Hoe doe je dit? Stel beleid op over Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA) voor de praktijk. Volgens de ARBO-wet is dit voor werkgevers zelfs verplicht.

Het voordeel van zo’n beleid is dat je geen persoonlijke interpretaties krijgt van wat wel en niet kan, maar dat je je samen committeert om je aan de normen te houden die je hierin hebt vastgelegd. Hoe je omgaat met werkdruk voor werknemers is ook een onderdeel van dit beleid.

Wat leg je vast in een beleid voor Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA) voor de praktijk?

  • Alle verschijningsvormen van gedrag die ongewenst zijn in de praktijk
  • Welke dingen nadrukkelijk vermeden moeten worden
  • Geef voorbeelden die bij de organisatie en context van het werk passen
  • Dat het omschreven gedrag niet wordt getolereerd
  • De sancties voor ongewenst gedrag
     

2. Praat erover met je collega’s

Het PSA-beleid is iets waar je eens in de zoveel tijd voor moet gaan zitten om te kijken of er aanpassingen nodig zijn. Het is goed om hier je team bij te betrekken. Haal op wat er speelt, wat zij ervaren en wat zij belangrijk vinden. Bespreek met elkaar waar voor jullie in de praktijk de grens ligt. Vergeet daarbij ook niet onderwerpen zoals roddelen, opmerkingen over iemands uiterlijk en welke grappen kunnen wel of niet.

Als je dingen signaleert maar er niet met elkaar over praat, bestaat de kans dat dit langzaam een onderdeel wordt van je bedrijfscultuur. Dat wil je voorkomen. Erover praten helpt je om een norm te stellen en om iedereen ervan bewust te maken welk gedrag gewenst is op de werkvloer.

3. Stel een vertrouwenspersoon aan

Ga er niet automatisch vanuit dat je als praktijkhouder of manager een heel benaderbare persoon bent en dat mensen je wel weten te vinden als er iets is. Werknemers vinden dit vaak lastig omdat er een gezagspositie speelt. Dan kan het helpen om een (interne of externe) vertrouwenspersoon aan te stellen. Een vertrouwenspersoon geeft werknemers advies voor het oplossen van een situatie, maar kan ook informeren over klachtenprocedures en verwijzen naar andere hulpverlenende instanties. Daarnaast kan de vertrouwenspersoon voorlichting geven over het voorkomen en aanpakken van ongewenst gedrag. Bovendien zorgt de vertrouwenspersoon voor verslaglegging van het aantal meldingen en de inhoud ervan.

4. Werk aan een gezonde bedrijfscultuur

Een vitaal team is flexibel, heeft plezier, is collegiaal, heeft onderlinge verbondenheid en niemand krijgt er een voorkeursbehandeling. Er worden boeken vol geschreven over hoe je dit bereikt. Deze paar inzichten en tips zijn sowieso goed om te onthouden voor praktijkhouders en -managers:

  • Uit onderzoek blijkt dat de nr. 1 reden dat mensen vertrekken bij een werkgever (63%) de leidinggevende is. Een ontnuchterend besef. Het is dus essentieel dat jij er actief aan werkt dat medewerkers zich gewaardeerd voelen, niet alleen in salaris.
  • Houd regelmatig ‘Blijf-gesprekken’ in plaats van ‘Exit-gesprekken’. Zo kom je erachter waar je sterk in bent en waarom mensen het fijn vinden om voor je te werken, maar ook welke zaken misschien nog aandacht verdienen.
  • Zorg voor een gezonde en veilige werkomgeving met daglicht, regelmatige pauzes, goede apparatuur om mee te werken en een gezond klimaat in de praktijk.
  • Zorg voor psychologische veiligheid. Mogen er fouten gemaakt worden? Hoe veiliger mensen zich voelen om te kunnen leren van hun fouten, hoe minder fouten er daadwerkelijk gemaakt worden.

Natuurlijk geven de tips uit dit artikel geen garantie dat er nooit iets vervelends kan gebeuren, maar je kunt op zijn minst de kans op ongewenst gedrag verkleinen en laten zien dat je dit onderwerp als werkgever serieus neemt.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

mic_external_onInterview

Praktijkhouder Alexander Tolmeijer pleit voor aanpassing van de Wet VBAR: ‘Zzp’ers zijn de olie van de mondzorg’

23 okt om 13:45 uurtimer6 min

Alexander Tolmeijer, tandarts-praktijkhouder, jurist en directeur van adviesbureau Dentiva, voorziet onrust als…

Lees verder »

Schijnzelfstandigheid in de zorg: zo bereid je je voor

23 okt om 13:15 uurtimer4 min

In deze blog hebben we het over schijnzelfstandigheid in de zorg. Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst…

Lees verder »
‘De dokter en de vakgroep’ van Paul Wormer
person_outlineBlog

'De dokter en de vakgroep' van Paul Wormer: 'Elke regel bevat wijsheid die hij door ervaring heeft verworven'

16 okt om 11:15 uurtimer5 min

De solist is bijna uitgestorven. Samenwerken met collegae is nu de norm. Bijna in alle vakken in de zorg. Of je…

Lees verder »
Tandarts Noemi Romero en haar team - Monique Brunt i.s.m. Laurea Socials
mic_external_onInterview

Tandartspraktijk Romero heeft alle disciplines in huis: ‘Als ondernemer moet je verder denken’

4 okt om 11:30 uurtimer5 min

Noemi Romero-Torrijos is de drijvende kracht achter Tandartspraktijk Romero in Honselersdijk…

Lees verder »
mic_external_onInterview

Erik van Dam (VvAA) over de handhaving op ‘schijnzelfstandigheid’: ‘Kun je straks nog als zzp'er in de zorg werken? Dat lijkt heel beperkt’

20 sep om 11:30 uurtimer6 min

De Belastingdienst gaat weer serieus handhaven op schijnzelfstandigheid en de bestaande modelovereenkomsten…

Lees verder »
person_outlineBlog

Met energie, humor en hartstocht: Een cao voor de fysiotherapie in wording

17 sep om 09:46 uurtimer4 min

'Rug recht en blik vooruit.' Zo heette het KNGF-congres dat op vrijdag 13 september 2024 te Arnhem plaatsvond.…

Lees verder »
Betrokken, serieus, positief, mondig, rationeel, intuïtief, hardwerkend en digitaal - een paar kenmerken van Gen Z (Foto: Shutterstock)
all_inclusiveAchtergrondartikel

Grijze haren van Gen Z: Tijd voor een gebruiksaanwijzing van deze nieuwe generatie

19 aug om 17:30 uurtimer5 min

De intrede van Generatie Z (Gen Z) op de werkvloer is een feit. Voor leidinggevenden in de zorg kan het soms…

Lees verder »
Merel Kooning: 'Ik dacht dat mijn zachtheid een ramp was. Nu denk ik: nee, juist niet. Daarom blijven medewerkers heel lang en lopen ze met mij weg.' (Foto: Claudia Kamergorodski)
mic_external_onInterview

Tandarts Merel Kooning bij PM Actueel op 24 september: Hoe word je ‘als mens én als medisch ondernemer’ succesvol?

19 jul om 11:45 uurtimer6 min

Tandarts Merel Kooning publiceerde in 2020 ‘Mama rijdt een Bentley’, dat meteen in…

Lees verder »