Jolanda van Boven over gezondheidsrecht: 'Zorg dat de zorgdossiers op orde zijn en stel praktijkregels op'

maandag 14 september 2020
timer 6 min
Mr. Jolanda van Boven is juriste en gespecialiseerd in gezondheidsrecht en privacywetgeving. Tijdens de Dag voor de Praktijkmanager op 8 september ging ze in op een aantal actuele thema’s in het gezondheidsrecht. Van Boven schetste onder meer wat er komt kijken bij een klachtenprocedure, goede dossiervoering en de beëindiging van de behandelrelatie. ‘Stel praktijkregels op en communiceer deze duidelijk met de patiënten.’
Dossiervorming kost tijd, maar is uitermate belangrijk. Jolanda van Boven kan het niet vaak genoeg benadrukken. Zorg dat de dossiers op orde zijn, gaf ze haar gehoor van praktijkmanagers mee. ‘Het is belangrijk voor goede zorgverlening, maar zeker ook met het oog op klachten van patiënten.’
 

Klacht

Vroeger stapte een patiënt met een klacht naar de klachtencommissie van een praktijk of gezondheidscentrum en deze handelde de klacht af. Sinds 2016 is de Wet kwaliteit, klachten, en geschillen zorg (Wkkgz) van kracht. Een patiënt die een klacht heeft moet hierover eerst met de zorgverlener in gesprek. Komen zij er niet uit, dan kan de patiënt uiteindelijk naar de Geschilleninstantie stappen en daar ook een schadeclaim indienen. ‘De patiënt moet aantonen dat er verband is tussen de schade en het handelen van de zorgverlener; de Geschilleninstantie heeft dan ook het dossier nodig om daarover tot een oordeel te kunnen komen.’
 

Dossiervorming

De drempel om een klacht in te dienen én een schadevergoeding te eisen, is lager geworden. ‘Dat is de realiteit en daar moeten we rekening mee houden. ‘Blijf er als praktijkmanager op hameren dat de dossiervorming goed is. Dat houdt in: zo duidelijk mogelijk de medische analyse en adviezen vastleggen.’
 

Praktijkregels

Als een nieuwe patiënt zich aanmeldt in een praktijk wordt gevraagd of hij toestemming geeft dat diens gegevens aan zijn vorige huisarts worden opgevraagd. Volgens Van Boven is die toestemming niet noodzakelijk; wel moet je transparant zijn. ‘Het is logisch dat je als zorgverlener de gegevens over de voorgeschiedenis van een patiënt wilt hebben en niet met een schone lei wilt starten. Als dat de visie van de praktijk is, maak dan praktijkregels, publiceer deze op de praktijkwebsite en communiceer deze regels duidelijk met nieuwe patiënten bij de aanmelding in de praktijk.
Wat te doen met de dossiers van uitgeschreven patiënten; deze zijn vaak niet te verwijderen? Maak ook daar beleid over en spreek af hoe de dossiers veilig bewaard kunnen worden in het archief en wie erbij mag.
 

Patiëntgegevens

Van Boven nam de tijd om vragen van praktijkmanagers te beantwoorden. Mag een zorgverlener gegevens opvragen bij een collega? ‘Het gaat erom met welk doel dit gebeurt, dat moet deugen en voortkomen uit je professionaliteit. Het moet gaan om zogeheten need-to-know gegevens. Een zorgverlener moet beargumenteren waarom hij deze nodig hebt en dit ook aan de patiënt vertellen.’ Laat de patiënt het niet zelf doen, adviseert Van Boven. ‘Het is een misvatting dat de patiënt dat zelf moet doen. Houd de touwtjes in handen, dan krijg je de gegevens ook rechtstreeks.’
Gemeenten mogen ook niet de eis stellen, bijvoorbeeld bij het aanvragen van een vergoeding voor een traplift, dat de aanvrager daarvoor een kopie van zijn dossier inlevert bij de gemeente.
 

Behandelovereenkomst

Nog zo’n praktijkvraag: wanneer mag een hulpverlener de behandelovereenkomst opzeggen? ‘Dat mag een zorgverlener doen als hij een “gewichtige reden” heeft. Wat een gewichtige reden is, is aan de zorgverlener om te bepalen. Niet betalen kan bijvoorbeeld een gewichtige reden worden.  Opzeggen doe je bij voorkeur schriftelijk. Geef de patiënt een redelijke termijn om een andere praktijk te zoeken én vermeld een stopdatum. Het moet voor de patiënt volkomen duidelijk zijn dat hij vanaf die datum niet meer in de praktijk terechtkan.’
 

Wilsbekwaam of niet

Er kwamen ook vragen over wie de huisarts mag informeren. Een bezorgde dochter, zonder dat de ouder hier iets vanaf weet? ‘Het hangt af van de wilsbekwaamheid van een patiënt. Je mag dit niet achter de rug om doen van een wilsbekwaam persoon. De wetgever heeft een rijtje gemaakt met vertegenwoordigers met wie een zorgverlener informatie mag delen en zelfs moet delen als er sprake is van een wilsonbekwame patiënt.’
 

Gesprek opnemen

Het idee heeft postgevat dat patiënten het recht hebben om het gesprek met hun zorgverlener op te nemen. ‘Patiënten delen mee dat ze het gesprek met hun telefoon opnemen. Maar ze nemen ook de stem, die heel identificerend is, van de zorgverlener op. Het is geen recht van patiënten. Je mag nee zeggen. Maak hier beleid over.’
 

Vechtscheiding

Voor menig praktijkmanager is het herkenbaar: een vechtscheiding waarbij een van de ouders boos aan de balie staat omdat hem of haar eerst om toestemming voor behandeling van het kind had moeten worden gevraagd. Van Boven was heel duidelijk. ‘Ouders hebben onderling een verplichting: als ze boos zijn, moeten ze dit niet adresseren aan de praktijk, maar - als zij er niet uitkomen - met hun geschil naar de rechter. De mythe van de dubbele toestemming kan buitengewoon schadelijk zijn voor het kind. Het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind dwingt ons allen om het belang van kind onze eerste overweging te laten zijn.’
Tijdens deze sessie kwamen er veel vragen. MedischOndernemen organiseert binnenkort een webinar als vervolg, waarbij Jolanda van Boven opnieuw ingaat op actuele zaken en vragen zal beantwoorden. Binnenkort vind je meer informatie hierover op deze site.
 

Lees hier het interview met Jolanda van Boven in het digitale magazine van juni:  'Praktijkmanagers moeten blijven hameren op goede dossiervorming'

 

Meer informatie en aanmelden voor 24 september: Dag van de Praktijkmanager (deel 2)

Op 24 september, vindt deel 2 van deze online editie van ‘Dag(en) van de Praktijkmanager’ plaats.  Lees hier het hele programma en meld je aan >>

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

mic_external_onInterview

Huisarts Marnix van der Leest over de inzet van een regiearts: ‘Patiënten merken dat we meer ruimte hebben gecreëerd’

29 feb om 13:45 uurtimer5 min

Marnix van der Leest is huisarts bij Korte Geer, drie huisartsenpraktijken onder een dak in Leusden. De…

Lees verder »
Reviews in de mondzorg
person_outlineBlog

Reviews in de zorg zijn altijd zinvol

26 feb om 15:00 uurtimer5 min
Het is een lastige kwestie hoe je exact de kwaliteit bepaalt van zorgverlening. Mede om die reden is er veel…
Lees verder »
Hoofdpijn en stress op het werk
all_inclusiveAchtergrondartikel

Een veilige werkomgeving creëren? Vier handvatten voor de praktijk

26 feb om 14:00 uurtimer5 min

Een veilige werkomgeving creëren. Het is een van dé topics van het afgelopen jaar in de media en maatschappij:…

Lees verder »
Jolanda Vleugel (Open Future)
all_inclusiveAchtergrondartikel

Open Future-congres: ‘De onderstroom bepaalt het succes van een fysiopraktijk’

20 feb om 14:30 uurtimer5 min

Jolanda Vleugel, directeur van het Opleidingsinstituut voor…

Lees verder »
mic_external_onInterview

Mascha van Wermeskerken over het strategisch jaarplan: ‘Het ideale plaatje helder op het netvlies van het team’

15 feb om 14:47 uur

Mascha van Wermeskerken, eigenaar van Dentiness, is praktijkmanagementcoach en -adviseur voor het…

Lees verder »
Christel van der Horst (relatie-expert en trainer) en Jeroen Hindriks (seksuoloog en trainer)(Foto: Roderique Arisiaman)
person_outlineBlog

‘Het grote 9-tot-5-taboe’ biedt een frisse kijk op intimiteit op de werkvloer

12 feb om 16:00 uurtimer6 min
‘Het grote 9-tot-5-taboe’ van Christel van der Horst en Jeroen Hindriks beschrijft een positieve manier van omgaan…
Lees verder »
Alexander Tolmeijer - Foto: Martin Hols
person_outlineBlog

’Zouden jouw teamleden anderen aanraden om bij jouw praktijk te werken?'

1 feb om 17:45 uurtimer3 min

Met grotere plannen kan je enthousiasme gemakkelijk doorslaan in het dwingend voorschrijven van acties en…

Lees verder »
Zorgverzekering eigen risico medicatiekosten
person_outlineBlog

Stop met het eigen risico

12 jan om 12:45 uurtimer4 min
'In januari is mijn eigen risico ieder jaar al op, sinds ik Pradaxa gebruik. Als drager van de erfelijke ‘Factor V…
Lees verder »