Met veel babystapjes kun je ook een grotere afstand afleggen

donderdag 10 juli 2025
timer 4 min

Rob van Damme: ‘Waar doen we goed aan? Toch maar die young timer diesel oprijden of een nieuwe elektrische auto die niet in een parkeergarage mag staan?’ (Foto: Praktijk Bast & Van Damme)

Er spelen eigenaardigheden rond het thema duurzaamheid, signaleert huisarts Rob van Damme. Bij verandering moeten praktijken bestaande routines en denkbeelden los durven laten. Dat is lastig, merkt hij. ‘Ondertussen ga ik toch maar door met de kleine stapjes die ik zelf kan zetten: zonnepanelen, tweedehands meubilair in de praktijk, elektrisch vervoer, minder aerosolen voorschrijven.’

Het lijkt logisch dat we zuinig om moeten gaan met onze leefomgeving. We zijn immers voor ons voortbestaan en gezondheid afhankelijk van onze planeet. Wereldwijd is de gezondheidszorg verantwoordelijk voor 7% van de totale CO2-uitstoot. Deze schatting geldt ook voor Nederland (Gupta 2019 en RIVM 2023). Er zijn geen concrete cijfers bekend voor de CO2-voetafdruk van de huisartsenzorg in Nederland. In Groot-Brittannië is de bijdrage van huisartsen, tandartsen en opticiëns gezamenlijk goed voor 20% van de totale CO2-uitstoot van de gezondheidszorg.

Mogelijkheden

We kunnen dus vanuit deze sector best een steentje bijdragen aan het tegengaan van klimaatverandering. Van de eerdergenoemde CO2-uitstoot in de gezondheidszorg is 38% gerelateerd aan energiegebruik, 22% betreft vervoer en 18% geneesmiddelen. Dat biedt mogelijkheden voor praktijkvergroening. Afhankelijk van de persoonlijke en lokale situatie kunnen er diverse instrumenten worden opgezet om duurzaamheid na te streven.

Hardnekkigheden

Er spelen echter ook wat eigenaardigheden rond het thema duurzaamheid. Of wellicht beter hardnekkigheden. Bij verandering moet je ook bestaande routines en denkbeelden los durven laten. En dat is lastig. Een mooi voorbeeld is ons streven in de praktijk om papierloos te werken. Toch blijkt dat moeilijker dan je denkt. Het feit dat je geen folders, visitekaartjes, posters en dergelijke in de praktijk wilt gebruiken stuit op verbaasde gezichten en ongemak. We maken regelmatig mee dat de overheid, leveranciers, samenwerkingspartners in zorg en welzijn nog steeds geneigd zijn om bomen te laten omhakken voor het uitdragen van hun boodschap.

Dilemma’s

Daarbij is de toename van digitale oplossingen overigens ook niet zonder gevolgen voor de planeet. Wat dacht u van de energie die al die extra dataopslag kost? Niet voor niets leggen we nu hele weilanden vol met zonnepanelen en ontsieren we de horizon met windmolens. Waar doen we goed aan? Toch maar die young timer diesel oprijden of een nieuwe elektrische auto die niet in een parkeergarage mag staan vanwege extra brandgevaar? Wel of niet dat nieuwe mobiele telefoontje aanschaffen dat zuiniger is maar moeilijker te recyclen? Wat vinden we van de ecologische voetafdruk van het redden van een mensenleven door de inzet van een traumahelikopter? Kun je nog wel een gewoon bosje bloemen aan iemand geven als je weet hoeveel CO2-uitstoot de kweek ervan oplevert?

Toch kleine stapjes

Is het urgentiebesef hoog genoeg dat we kunnen we vertrouwen op de technologische vooruitgang die straks voor voldoende geavanceerde CO2-filters zal zorgen, waardoor de klimaatverandering een halt wordt toegeroepen? Sommige aardbewoners lappen werkelijk alles aan hun klimaatlaars omdat ze ervan uitgaan dat het toch wel goed komt. Hebben zij gelijk? Al met al is duurzaamheid best ingewikkeld als je er wat meer over na gaat denken. Er spelen zoveel belangen mee. Ondertussen ga ik toch maar door met de kleine stapjes die ik zelf kan zetten: zonnepanelen, tweedehands meubilair in de praktijk, elektrisch vervoer, minder aerosolen voorschrijven. Waarom? Gewoon omdat je met veel babystapjes ook een grotere afstand kun afleggen. Gewoon omdat het een goed gevoel geeft om aardig voor onze planeet en zijn bewoners te zijn.


Bronnen:


Over Rob van Damme

Rob van Damme is huisarts bij huisartsenpraktijk Bast en Van Damme. De praktijk is onderdeel van het nieuwe Gezondheidsplein De Boog, een nieuw gezondheids- en sportcentrum in Nijmegen-Noord met eerstelijnspraktijken, welzijnsinstellingen, sportclubs en breedtesport. Zie: www.bastenvandamme.nl en www.gpnn.nl. Lees meer van Rob bij MedischOndernemen: Rob van Damme en Gezondheidsplein Nijmegen Noord: ‘Positieve gezondheid - niet als blauwdruk, maar met een open mind', 29 september 2022

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

Anne Roosendaal, een van de specialisten Ouderengeneeskunde in opleiding (AIOS) die het initiatief namen tot De Klimaat Dokter (Deklimaatdokter.nl)
mic_external_onInterview

Anne Roosendaal (De Klimaat Dokter): ‘Veel klimaatacties zijn niet moeilijk’

27 mei 2021 timer6 min
Het online platform De Klimaat Dokter biedt handvatten en inspiratie voor de klimaatbewuste dokter die iets wil…
Lees verder »
Dennis Pot bij Medisch Centrum Liebergen (Hilversum-Oost)
mic_external_onInterview

‘Groenste huisarts’ Dennis Pot: ‘Het is gek dat ik in 2021 nog de eerste ben’

20 mei 2021 timer5 min
Dennis Pot besloot de eerste CO2-neutrale huisarts van het land te worden. Dit doet hij door afval te scheiden,…
Lees verder »
mic_external_onInterview

Bart Wijnands (Fysiofiets): ‘Ik wil cliënten, maar ook mezelf én de zorg in beweging krijgen’

20 mei 2021 timer4 min
Fysiotherapeut Bart Wijnands besloot in 2019 de deur van zijn behandelkamer te sluiten en voortaan zijn cliënten…
Lees verder »
Corinne Collette van platform Groen Pensioen
flash_onNieuws

Initiatieven duurzaam beleggen: ‘Pensioenfonds Huisartsen (SPH) verkocht aandelen Shell’

14 mei 2021 timer5 min
‘Hoe gezond beleggen zorgpensioenfondsen?’ is de titel van het rapport van het platform Groen Pensioen dat deze…
Lees verder »
person_outlineBlog

Naar een toekomstbestendige zorgorganisatie: ‘Van patiënt naar klant met een zorgvraag’

10 mei 2021 timer5 min
In haar vorige blog gaf Kirsten Baane (Zorgpromotor) tips over hoe praktijkhouders van drie belangrijke…
Lees verder »
Windmolens aan de kust
person_outlineBlog

Duurzame mondzorg ‘from cradle to grave’

5 mei 2021 timer4 min
‘Boze omwonenden, verstoorde slaapritmen, onhoorbaar gebrom, verstoring van visgronden, gekapt regenwoud, grote…
Lees verder »
person_outlineBlog

Er is niets mooiers dan een duurzame praktijk met identiteit

3 mei 2021 timer4 min
Toen ik jaren geleden bij de Landelijke Huisartsen Vereniging de eerste LHV Bouwprijs organiseerde en de eerste…
Lees verder »
Afval en reizen CO2 footprint
flash_onNieuws

‘Duurzaam reizen’ in de mondzorgpraktijk

1 feb 2021 timer4 min
Door beperking van het aantal reisbewegingen in de eerstelijnszorg is een forse reductie van de CO2-uitstoot…
Lees verder »