Dit staat er in een goede maatschapsovereenkomst

woensdag 12 oktober 2016
timer 6 min
Een maatschap is een samenwerkingsvorm die veel vrijheid biedt: de meeste afspraken kunnen door de maten zelf bedacht worden. Het is wel zaak goede afspraken met elkaar te maken en die ook op papier te zetten. Dat kan later veel problemen voorkomen.

Zorgverleners werken vaak samen in maatschapverband. Is dit verwonderlijk? Nee. Het is een rechtsvorm die uitermate geschikt is voor een samenwerkingsverband van vrije beroepsbeoefenaren. 

 

Waarom is de maatschapsvorm zo populair bij medici? De maatschap is een vrije rechtsvorm. De wettelijke regeling ten aanzien van de maatschap is summier en grotendeels van regelend recht.  Daardoor is het  een samenwerkingsovereenkomst waarvan de inhoud grotendeels door de samenwerkende partijen, de maten, bedacht kan worden. Er zijn geen wettelijke oprichtingsvereisten, zoals een oprichting bij notariële akte. Het is in beginsel eenvoudig om als maat tot een maatschap toe- en uit te treden. Dat geeft flexibiliteit. En er bestaat vrijheid in het maken van afspraken over de besluitvorming, vertegenwoordigingsbevoegdheid en verdeling van aansprakelijkheid binnen de maatschap.

 

De basis

Het is niet vereist dat een maatschap schriftelijk wordt aangegaan. Ook een mondelinge overeenkomst kan kwalificeren als maatschapsovereenkomst. De wet bepaalt namelijk: “Een maatschap is eene overeenkomst, waarbij twee of meerdere personen zich verbinden om iets in gemeenschap te brengen, met het oogmerk om het daaruit ontstaande voordeel met elkander te deelen”. Archaïsch taalgebruik? Zeker, maar het wetsartikel dateert dan ook uit 1838!

 

Dat kan betekenen dat zonder maatschapscontract een samenwerking toch kwalificeert als maatschap. Absolute voorkeur heeft het om de samenwerking vast te leggen in een schriftelijke maatschapsovereenkomst. De rechten en plichten van de maten moeten daarin duidelijk worden omschreven. 

 

In een goede maatschapsovereenkomst staan regels over:

  • Toe- en uittreding
  • Beslissingsbevoegdheid
  • Wie de maatschap naar buiten toe mag/mogen vertegenwoordigen
  • Aansprakelijkheid
  • Geschillenbeslechting

Toe- en uittreden

Een maatschap wijzigt nogal eens van samenstelling. Er treden maten toe en er treden maten uit. Van belang is te voorkomen dat door toetreding of. uittreding van een maat de oude maatschap ontbonden wordt. Dit kan door het opnemen van een voortzettingsbeding.

 

Van belang is ook om een heldere regeling op te nemen over de momenten waarop een maat dient uit te treden, bijvoorbeeld bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd of uitschrijving uit het BIG-register. En wat te doen als er sprake is van disfunctioneren? Er kan namelijk niet zomaar afscheid van een maat genomen worden. De wet bepaalt dat slechts de rechter de maatschap kan ontbinden en dan alleen als er sprake is van een gewichtige reden. Wil men de mogelijkheid hebben om een onwillige maat zonder de rechter ‘uit te stoten’ dan is een duidelijke regeling met heldere redenen in de maatschapsovereenkomst noodzakelijk. 

 

Bij de regeling over de uittreding moet ook heel duidelijk omschreven worden of en zo ja welke vergoeding de uittredende maat krijgt. De praktijk leert dat er veel discussies ontstaan over betaalde goodwill bij toetreden en onduidelijkheid over recht op goodwill bij uittreden.

 

Beslissingsbevoegdheid

Vertegenwoordiging en besluitvorming zijn twee aparte zaken. Dat maten volgens de maatschapsovereenkomst bevoegd zijn om de maatschap te vertegenwoordigen, wil nog niet zeggen dat zij ook bevoegd zijn om namens de maatschap bindende besluiten te nemen waarmee zij ook de andere maten binden. Er moet eerst een geldig besluit genomen worden tussen de maten en daarna kan er op basis van dit besluit gehandeld worden.

 

Hoofdregel is dat voor ieder besluit in de maatschap in beginsel unanimiteit is vereist. Is dit niet wenselijk/werkbaar? Neem dan een afwijkende regeling over de besluitvorming op in de maatschapsovereenkomst en zorg dat deze regeling in de praktijk werkbaar is. Spreek bijvoorbeeld af dat iedere maat handelingen die tot de normale werkzaamheden van de maatschap behoren (indien gewenst tot een maximum bedrag) mag verrichten namens de maatschap maar dat voor handelingen met betrekking tot niet normale werkzaamheden een meerderheid van stemmen of zelfs unanimiteit is vereist. Denk bij dit laatste aan het aankopen van onroerend goed, het starten van juridische procedures en het aannemen of ontslaan van personeel.

 

Aansprakelijkheid

Bij deze term gaan bellen rinkelen. Iedere maat wil voorkomen dat hij aansprakelijk is en al helemaal voor handelingen van een andere maat. Er bestaat onderscheid tussen interne aansprakelijkheid en externe aansprakelijkheid. De eerste variant speelt binnen de maatschap: voor de verdeling van de financiële risico’s kan iedere gewenste afspraak worden gemaakt. Is niets afgesproken dan is het aandeel in het verlies (of de winst) gelijk aan het aandeel van de inbreng in de maatschap.

 

Externe aansprakelijkheid: omdat een maatschap geen rechtspersoon is, verbindt een maat die handelt in beginsel alleen zichzelf. De andere maten kunnen echter gebonden worden aan de handeling van één maat als deze laatste een volmacht had (op basis van de maatschapsovereenkomst), de anderen de schijn hebben gewekt dat een niet bevoegde maat wel bevoegd was namens hen op te treden, de anderen de handeling hebben bekrachtigd of voordeel hebben genoten uit de handeling. Bij derden ontstaat al vrij snel vertrouwen dat namens een maatschap wordt gehandeld als een maat handelt onder de naam van de maatschap. De derde kan dan zowel de maat aanspreken voor het geheel, of alle maten voor een gelijk deel. Maten zijn niet (zoals vennoten in een vennootschap onder firma) hoofdelijk voor het geheel aansprakelijk.

 

Conflicten

De inhoud van de maatschapsovereenkomst is van cruciaal belang bij een conflict tussen de maten. Voor die situatie dient de maatschapsovereenkomst een leidraad te bieden. Als de emoties hoog oplopen kan een goed doordachte overeenkomst veel houvast bieden.

 

De praktijk leert echter dat ook een goede overeenkomst een conflict soms niet kan voorkomen. Voor dat geval dient elke overeenkomst ook een adequate geschillenregeling te hebben. 

 

Uitleg rechtsvormen

Hier vindt u ook een dossier waarin de voor- en nadelen van de verschillende rechtsvormen, waaronder de maatschap, worden besproken. 

 

Claudia Zwetsloot en Guido Dietz zijn advocaat bij Eldermans|Geerts, advocaten gespecialiseerd in de zorg (post@eldermans-geerts.nl, www.eldermans-geerts.nl)   

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

Stevige botsing ANT versus VGZ over vergoedingen implantaten
flash_onNieuws

Stevige botsing ANT versus VGZ over vergoedingen implantaten

20 mei 2019 timer5 min
Door een meningsverschil over de vergoeding van implantaten, contracteerde zorgverzekeraar VGZ minder…
Lees verder »

De overname van een huisartsenpraktijk

16 mei 2019 timer8 min
U werkt nu al een tijdje in een huisartsenpraktijk, maar het gaat steeds meer knagen. Het is tijd om uw lang…
Lees verder »
Alles wat u moet weten over de overname van een huisartsenpraktijk
person_outlineBlog

Alles wat u moet weten over de overname van een huisartsenpraktijk

16 mei 2019 timer3 min
U werkt nu al een tijdje in een huisartsenpraktijk, maar het gaat steeds meer aan u knagen. Het is tijd om uw lang…
Lees verder »
Een goed team in één dag
person_outlineBlog

Een goed team in één dag

15 mei 2019 timer1 min
Marloes den Heijer, leiderschapscoach voor tandartsen, stelt: ‘Een gezonde mond krijg je niet in één dag. Daar…
Lees verder »
Bijna helft van bevolking geeft toestemming delen medische gegevens
flash_onNieuws

Bijna helft van bevolking geeft toestemming delen medische gegevens

15 mei 2019 timer3 min
Uit het Onderzoek Belevingen 2018 van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) blijkt dat bijna de helft van de…
Lees verder »
Tweede opleiding voor leefstijlcoach erkend
flash_onNieuws

Tweede opleiding voor leefstijlcoach erkend

15 mei 2019 timer1 min
De tweede opleiding voor leeftstijlcoach is speciaal ontwikkeld voor fysiotherapeuten met als doel bevoegdheid…
Lees verder »
Innovatieve fysiotherapie: van interdisciplinair naar transdisciplinair
person_outlineBlog

Innovatieve fysiotherapie: van interdisciplinair naar transdisciplinair

14 mei 2019 timer3 min
Waarom is innoveren voor een fysiotherapieorganisatie vaak zo lastig? Doordat binnen een complexe en dynamische…
Lees verder »
Erik Dijkstra  (LHV): ‘Plan van Aanpak huisartsentekorten focust op opleiden en arbeidsmarkt’
mic_external_onInterview

Erik Dijkstra (LHV): ‘Plan van Aanpak huisartsentekorten focust op opleiden en arbeidsmarkt’

13 mei 2019 timer5 min
De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en het ministerie van VWS werken samen aan het Plan van Aanpak…
Lees verder »