Betaalbare praktijkruimte is voor huisarts in Utrecht onvindbaar

Een van de huisartsen die met dit probleem kampt, is Suzanne Bode uit de wijk Overvecht. Samen met een collega runt zij een huisartsenpraktijk waar zo’n zevenduizend patiënten terechtkunnen. Hun praktijkruimte wordt binnenkort gesloopt. ‘Ik heb daar echt wakker van gelegen,’ vertelt Bode. ‘We hopen dat we in het nieuwbouwpand kunnen terugkeren, maar het is onzeker of er plek is. En als er plek is, of het betaalbaar is.’

Kosten stijgen, tarief ligt vast

De huidige huurprijzen in Utrecht vormen een groot obstakel voor huisartsen. Volgens Bode zijn de huurprijzen in de stad gemiddeld twee keer zo hoog als wat zij nu betaalt. ‘Dat kunnen wij als huisartsenpraktijk niet opbrengen,’ zegt ze. Dat komt mede doordat huisartsen wettelijk gezien als ondernemer worden aangemerkt. Daardoor komen ze bijvoorbeeld niet in aanmerking voor gemeentelijke subsidies.

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) bepaalt de tarieven en neemt daarin ook een vergoeding voor huisvesting op. Maar die vergoeding is volgens Bode te laag en niet dekkend voor de werkelijke kosten. ‘Een gewone ondernemer kan zijn prijzen verhogen, maar wij niet. We zitten niet in een vrije markt.’

‘Op pantoffelafstand’

De situatie raakt niet alleen de huisartsen zelf, maar ook de inwoners van Utrecht. Bode benadrukt hoe belangrijk het is dat huisartsenzorg dichtbij blijft, zeker in een wijk als Overvecht. ‘De zorgvraag hier is groter dan in andere delen van de stad,’ legt ze uit en benadrukt het belang van nabijheid. Ze ziet soms patiënten die in pyjama en pantoffels naar de praktijk komen. ‘Laatst stond er iemand met een verstopte katheter aan de balie, vlak voor openingstijd. Tien minuten later hadden we het opgelost. Dat is de kracht van dichtbij zijn.’

Barend van Dijk (Huisartsen Utrecht Stad) constateert dat Bode niet de enige huisarts is die tegen huisvestingproblemen aanloopt. Hij ziet dat als een keerzijde van de snelle stadsontwikkeling. ‘In nieuwe wijken zoals het Beurskwartier en de Merwedekanaalzone wordt gelukkig wél ruimte voor zorg meegenomen. In andere nieuwe wijken, zoals Cartesius, is dat niet gebeurd en daar zitten de huisartsenpraktijken nu overvol. Er is geen ruimte of het is soms onbetaalbaar.’

Landelijk probleem

De situatie in Utrecht staat niet op zichzelf. Op tal van plekken en steden als Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Haarlem worstelen huisartsen met het vinden van geschikte praktijkruimte. In veel steden zijn huisvestingsteams – zogeheten H-teams – opgericht om het probleem aan te pakken. (Huisvestingteams helpen huisartsen zoeken naar spaarzame ruimte voor praktijk, NOS, 3 november 2024).

De Landelijke Huisartsen Vereniging constateerde in 2021 al dat zes op de tien praktijken tegen hun grenzen aanlopen. 77 procent van de praktijken ondervinden allerlei vormen van hinder door ruimtegebrek. De helft van de huisartsen oriënteerde zich destijds op verhuizen, verbouwen of uitbreiden. (LHV, Huisvestingsproblemen, 2024).

Team H030

In Utrecht is het team H030 opgericht, een huisvestingsteam met onder meer de gemeente, de zorgverzekeraar, de Landelijke Huisartsen Vereniging en de HUS. ‘We hebben de eerste keer drie casussen besproken en in juli bespreken we weer drie casussen, dus die zijn er genoeg’, zegt Van Dijk. (Lees meer: Huisartsen in Utrecht lopen tegen hoge huur aan: 'Onbetaalbaar', 24 juni 2025)