Dentiva Radar: zzp of loondienst?

Verwachting verandering in de arbeidsrelatie

Zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers evalueren hun arbeidsrelatie, maar veel zorgverleners zien geen redenen om hun relatie aan te passen. Een aantal geeft zelfs aan om te stoppen of in een ander land te gaan werken als het zzp-schap voor hen niet mogelijk is.

Aan de zijde van de opdrachtgevers geeft een flink aantal aan dat ze verwachten van jonge tandartsen die net van de universiteit af komen, en mondhygiënisten, die bij hun nieuw komen werken, wel alleen een loondienst contract accepteren (zie diagram).

Voordelen van zzp (zelfstandig zonder personeel)

Op basis van de uitkomsten kwamen verschillende belangrijke thema’s naar voren met betrekking tot de voordelen van zzp’ers. Zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers ervaren veel voordelen. Per thema noemen we de meest voorkomende uitkomsten.

Financiële voordelen

Het meest frequent genoemde voordeel lijkt ‘financiële voordelen’ te zijn, waaronder: 

• Fiscale voordelen voor de zzp’er
• Potentieel hoger inkomen

Onafhankelijkheid en flexibiliteit

Deze thema’s werden consistent genoemd als belangrijke voordelen van zelfstandigheid.

• Het zelf bepalen van arbeidsomstandigheden, roosters en professionele keuzes, zonder toezicht van werkgevers of opdrachtgevers

Minder risico voor praktijkeigenaren

Praktijkeigenaren ervaren het werken met zzp’ers als een verminderd risico voor de praktijk.

• Lagere financiële risico’s bij ziekte of inactiviteit

Persoonlijke verantwoordelijkheid

Zzp’ers waarderen het om direct verantwoordelijk te zijn voor hun werkkwaliteit en zakelijke beslissingen. Dit sluit natuurlijk nauw aan op de waardering voor autonomie als basaal psychologische drijfveer.

Nadelen van zzp

Uit de analyse van het onderzoek kwamen ook diverse veelvoorkomende zorgen over het zzp-schap naar voren.

Verminderde betrokkenheid en continuïteit

Het meest genoemde nadeel dat praktijkeigenaars noemen bij zzp’ers is de betrokkenheid bij team en patiënt.

• Minder integratie in het team, omdat dit expliciet een criterium is voor de Hoge Raad
• Sneller verloop van zzp’ers omdat de arbeidsduur als een risico wordt beschouwd.

Verzekeringskosten

Voor de zzp’ers een veelgenoemd nadeel.

• De kosten van een eigen arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV)
• Extra kostenposten voor de administratieve last

Controle door de Belastingdienst

Er werden zorgen geuit over Belastingdienst en de handhaving. Vaak antwoorden respondenten dan ook “nog niet” of geven ze aan dat ze hun relatie hebben beoordeeld, maar dit opnieuw zullen doen bij nieuwe uitspraken of meer duidelijkheid van wetgever of beroepsvereniging.

Voordelen van Loondienst (Arbeidsovereenkomst)

Uit de analyse komen de volgende voordelen van Loondienst naar voren, ook weer onderverdeeld in verschillende thema’s.

Zekerheid en continuïteit

Het meest genoemde voordeel is ‘zekerheid’, waarbij stabiliteit en voorspelbaarheid van loondienst door respondenten het meest gewaardeerd wordt.

• Financiële en professionele stabiliteit

Teamintegratie

Het ‘meer deel van het team’ zijn, werd benadrukt als een opvallend voordeel van loondienst.

• Betere samenwerking binnen het team
• Onderlinge afstemming op de praktijkdoelen

Duidelijkheid en richting

• Duidelijk kader voor professionele verantwoordelijkheden en verwachtingen

Uniforme aanpak

Voordeel dat vooral genoemd werd door de praktijkeigenaren:

• Betere aansturing en afstemming van medewerkers

Nadelen van loondienst (arbeidsovereenkomst)

Onderstaande thema’s kwamen naar voren met betrekking tot de nadelen van loondienst.

Hogere kosten

Dit is het meest frequent genoemde nadeel van loondienst, waar praktijkeigenaren zich zorgen maken.

• Kosten tijdens ziekte van werknemers en verplichte doorbetaling van loon

Verminderde flexibiliteit

Loondienst werd gekarakteriseerd als ‘niet flexibel’ voor zowel werkgevers als werknemers.

• Meer rigide structuur van arbeidsrelaties en beperkte bewegingsvrijheid

Administratieve last

Praktijkeigenaren ervaren de administratie als een nadeel die gepaard gaat met loondienst.

• Extra papierwerk en zorgen bij ziekte
• Wettelijke vereisten voor de administratie en regels

Risico’s en hogere personeelskosten

Praktijkeigenaren ervaren een toegenomen financieel risico bij het in dienst hebben van personeel in plaats van het werken met zzp’ers.

Barrières voor verandering

Respondenten benoemden de volgende barrières voor het overstappen van een zzp-schap naar loondienst. Hieronder de belangrijkste.

• Onzekerheid over salarisbepaling en bonussen
• Onevenwichtige fiscale voordelen voor zzp’ers, wat loondienst minder aantrekkelijk maakt
• Hogere kans op uitval bij ziekte bij loondienst

Conclusie

Zorgprofessionals waarderen zelfstandigheid voornamelijk vanwege financiële voordelen, onafhankelijkheid en flexibiliteit, terwijl loondienst vooral scoort op zekerheid, teamintegratie en duidelijkheid. Belangrijke uitdagingen liggen bij betrokkenheid en continuïteit (zzp) en hogere kosten en administratieve lasten (loondienst). Deze inzichten bieden handvatten voor beleid en praktijkmanagement in de mondzorg.

Dentiva Webinar: Van ZZP naar loondienst: de praktische vertaalslag

Dit verdiepende webinar over de praktische vertaalslag van de zzp-wetgeving in de praktijk zoomt in op de belangrijkste beoordelingscriteria voor het bepalen van schijnzelfstandigheid. Datum: dinsdag 8 april om 20.00 uur. Meld je via deze link aan.