Met veel babystapjes kun je ook een grotere afstand afleggen

donderdag 10 juli 2025
timer 4 min

Rob van Damme: ‘Waar doen we goed aan? Toch maar die young timer diesel oprijden of een nieuwe elektrische auto die niet in een parkeergarage mag staan?’ (Foto: Praktijk Bast & Van Damme)

Er spelen eigenaardigheden rond het thema duurzaamheid, signaleert huisarts Rob van Damme. Bij verandering moeten praktijken bestaande routines en denkbeelden los durven laten. Dat is lastig, merkt hij. ‘Ondertussen ga ik toch maar door met de kleine stapjes die ik zelf kan zetten: zonnepanelen, tweedehands meubilair in de praktijk, elektrisch vervoer, minder aerosolen voorschrijven.’

Het lijkt logisch dat we zuinig om moeten gaan met onze leefomgeving. We zijn immers voor ons voortbestaan en gezondheid afhankelijk van onze planeet. Wereldwijd is de gezondheidszorg verantwoordelijk voor 7% van de totale CO2-uitstoot. Deze schatting geldt ook voor Nederland (Gupta 2019 en RIVM 2023). Er zijn geen concrete cijfers bekend voor de CO2-voetafdruk van de huisartsenzorg in Nederland. In Groot-Brittannië is de bijdrage van huisartsen, tandartsen en opticiëns gezamenlijk goed voor 20% van de totale CO2-uitstoot van de gezondheidszorg.

Mogelijkheden

We kunnen dus vanuit deze sector best een steentje bijdragen aan het tegengaan van klimaatverandering. Van de eerdergenoemde CO2-uitstoot in de gezondheidszorg is 38% gerelateerd aan energiegebruik, 22% betreft vervoer en 18% geneesmiddelen. Dat biedt mogelijkheden voor praktijkvergroening. Afhankelijk van de persoonlijke en lokale situatie kunnen er diverse instrumenten worden opgezet om duurzaamheid na te streven.

Hardnekkigheden

Er spelen echter ook wat eigenaardigheden rond het thema duurzaamheid. Of wellicht beter hardnekkigheden. Bij verandering moet je ook bestaande routines en denkbeelden los durven laten. En dat is lastig. Een mooi voorbeeld is ons streven in de praktijk om papierloos te werken. Toch blijkt dat moeilijker dan je denkt. Het feit dat je geen folders, visitekaartjes, posters en dergelijke in de praktijk wilt gebruiken stuit op verbaasde gezichten en ongemak. We maken regelmatig mee dat de overheid, leveranciers, samenwerkingspartners in zorg en welzijn nog steeds geneigd zijn om bomen te laten omhakken voor het uitdragen van hun boodschap.

Dilemma’s

Daarbij is de toename van digitale oplossingen overigens ook niet zonder gevolgen voor de planeet. Wat dacht u van de energie die al die extra dataopslag kost? Niet voor niets leggen we nu hele weilanden vol met zonnepanelen en ontsieren we de horizon met windmolens. Waar doen we goed aan? Toch maar die young timer diesel oprijden of een nieuwe elektrische auto die niet in een parkeergarage mag staan vanwege extra brandgevaar? Wel of niet dat nieuwe mobiele telefoontje aanschaffen dat zuiniger is maar moeilijker te recyclen? Wat vinden we van de ecologische voetafdruk van het redden van een mensenleven door de inzet van een traumahelikopter? Kun je nog wel een gewoon bosje bloemen aan iemand geven als je weet hoeveel CO2-uitstoot de kweek ervan oplevert?

Toch kleine stapjes

Is het urgentiebesef hoog genoeg dat we kunnen we vertrouwen op de technologische vooruitgang die straks voor voldoende geavanceerde CO2-filters zal zorgen, waardoor de klimaatverandering een halt wordt toegeroepen? Sommige aardbewoners lappen werkelijk alles aan hun klimaatlaars omdat ze ervan uitgaan dat het toch wel goed komt. Hebben zij gelijk? Al met al is duurzaamheid best ingewikkeld als je er wat meer over na gaat denken. Er spelen zoveel belangen mee. Ondertussen ga ik toch maar door met de kleine stapjes die ik zelf kan zetten: zonnepanelen, tweedehands meubilair in de praktijk, elektrisch vervoer, minder aerosolen voorschrijven. Waarom? Gewoon omdat je met veel babystapjes ook een grotere afstand kun afleggen. Gewoon omdat het een goed gevoel geeft om aardig voor onze planeet en zijn bewoners te zijn.


Bronnen:


Over Rob van Damme

Rob van Damme is huisarts bij huisartsenpraktijk Bast en Van Damme. De praktijk is onderdeel van het nieuwe Gezondheidsplein De Boog, een nieuw gezondheids- en sportcentrum in Nijmegen-Noord met eerstelijnspraktijken, welzijnsinstellingen, sportclubs en breedtesport. Zie: www.bastenvandamme.nl en www.gpnn.nl. Lees meer van Rob bij MedischOndernemen: Rob van Damme en Gezondheidsplein Nijmegen Noord: ‘Positieve gezondheid - niet als blauwdruk, maar met een open mind', 29 september 2022

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

'Klimaatpsycholoog' en bosbouwer Jaap van der Stel
mic_external_onInterview

Jaap van der Stel: ‘Ook verpleegkundigen kunnen duurzame initiatieven nemen én agenderen’

5 mei om 10:00 uurtimer4 min
Volgens Jaap van der Stel, emeritus-lector geestelijke gezondheidszorg en klimaatpsycholoog, is het hoog tijd dat…
Lees verder »
Janneke De Jong-Vries - De Buitenfysiotherapeut - Foto Evelien Eijpelaar
flash_onNieuws

Zorgprofessionals bundelen krachten voor ‘Natuur op Recept’

1 mei om 13:00 uurtimer3 min

Steeds meer eerstelijnszorgverleners als huisartsen en fysiotherapeuten zetten actief in op het gebruik van…

Lees verder »
mic_external_onInterview

Sarah Floris en Carrie Waller (Praktijk Noorderlingen): Laagdrempelige leefstijlzorg tegen de klippen op

30 apr om 15:30 uurtimer5 min

Op de gevel van Praktijk Noorderlingen in Amsterdam-Noord staat niet met grote letters ‘leefstijlartsen’. Toch…

Lees verder »
flash_onNieuws

Audit duurzaamheid voor huisartsenpraktijken: bewustwording, teaminzet en praktische actie

17 apr om 13:00 uurtimer5 min
Huisartsenpraktijken die deelnemen aan NHG-Praktijkaccreditering kunnen vanaf deze maand kiezen voor de nieuwe…
Lees verder »
‘Geen pillen maar paprika’s’
person_outlineBlog

Duurzaamheid in de apotheek: Een noodzaak voor de toekomst

21 mrt om 08:45 uurtimer3 min

In deze tijd waarin duurzaamheid steeds belangrijker wordt, staat ook de farmaceutische sector voor een…

Lees verder »
Diana Lucassen
mic_external_onInterview

Quickscan helpt bij overstap naar duurzaam voorschrijven: ‘Sta stil bij elke pil’

24 feb om 12:00 uurtimer6 min
Met de nieuwe ‘Quickscan Duurzaam voorschrijven' wil De Groene Huisarts het voor huisartsen en apothekers…
Lees verder »

Duurzaamheid in de zorg: welke stappen zet u?

19 dec 2024 timer3 min

In deze blog hebben we het over duurzaamheid in de zorg. Duurzaamheid wordt steeds belangrijker in de huidige…

Lees verder »
Michel van Schaik (Foto: Rabobank)
mic_external_onInterview

Michel van Schaik (Rabobank) over de zorg en eerste lijn in 2040: ‘Bouw geen ziekenhuis of praktijk, maar een vitaliteitscampus’

19 nov 2024 timer8 min

Michel van Schaik, directeur gezondheidszorg bij de Rabobank, blikt vooruit naar de zorg in 2040. Samen met…

Lees verder »