Met veel babystapjes kun je ook een grotere afstand afleggen

donderdag 10 juli 2025
timer 4 min

Rob van Damme: ‘Waar doen we goed aan? Toch maar die young timer diesel oprijden of een nieuwe elektrische auto die niet in een parkeergarage mag staan?’ (Foto: Praktijk Bast & Van Damme)

Er spelen eigenaardigheden rond het thema duurzaamheid, signaleert huisarts Rob van Damme. Bij verandering moeten praktijken bestaande routines en denkbeelden los durven laten. Dat is lastig, merkt hij. ‘Ondertussen ga ik toch maar door met de kleine stapjes die ik zelf kan zetten: zonnepanelen, tweedehands meubilair in de praktijk, elektrisch vervoer, minder aerosolen voorschrijven.’

Het lijkt logisch dat we zuinig om moeten gaan met onze leefomgeving. We zijn immers voor ons voortbestaan en gezondheid afhankelijk van onze planeet. Wereldwijd is de gezondheidszorg verantwoordelijk voor 7% van de totale CO2-uitstoot. Deze schatting geldt ook voor Nederland (Gupta 2019 en RIVM 2023). Er zijn geen concrete cijfers bekend voor de CO2-voetafdruk van de huisartsenzorg in Nederland. In Groot-Brittannië is de bijdrage van huisartsen, tandartsen en opticiëns gezamenlijk goed voor 20% van de totale CO2-uitstoot van de gezondheidszorg.

Mogelijkheden

We kunnen dus vanuit deze sector best een steentje bijdragen aan het tegengaan van klimaatverandering. Van de eerdergenoemde CO2-uitstoot in de gezondheidszorg is 38% gerelateerd aan energiegebruik, 22% betreft vervoer en 18% geneesmiddelen. Dat biedt mogelijkheden voor praktijkvergroening. Afhankelijk van de persoonlijke en lokale situatie kunnen er diverse instrumenten worden opgezet om duurzaamheid na te streven.

Hardnekkigheden

Er spelen echter ook wat eigenaardigheden rond het thema duurzaamheid. Of wellicht beter hardnekkigheden. Bij verandering moet je ook bestaande routines en denkbeelden los durven laten. En dat is lastig. Een mooi voorbeeld is ons streven in de praktijk om papierloos te werken. Toch blijkt dat moeilijker dan je denkt. Het feit dat je geen folders, visitekaartjes, posters en dergelijke in de praktijk wilt gebruiken stuit op verbaasde gezichten en ongemak. We maken regelmatig mee dat de overheid, leveranciers, samenwerkingspartners in zorg en welzijn nog steeds geneigd zijn om bomen te laten omhakken voor het uitdragen van hun boodschap.

Dilemma’s

Daarbij is de toename van digitale oplossingen overigens ook niet zonder gevolgen voor de planeet. Wat dacht u van de energie die al die extra dataopslag kost? Niet voor niets leggen we nu hele weilanden vol met zonnepanelen en ontsieren we de horizon met windmolens. Waar doen we goed aan? Toch maar die young timer diesel oprijden of een nieuwe elektrische auto die niet in een parkeergarage mag staan vanwege extra brandgevaar? Wel of niet dat nieuwe mobiele telefoontje aanschaffen dat zuiniger is maar moeilijker te recyclen? Wat vinden we van de ecologische voetafdruk van het redden van een mensenleven door de inzet van een traumahelikopter? Kun je nog wel een gewoon bosje bloemen aan iemand geven als je weet hoeveel CO2-uitstoot de kweek ervan oplevert?

Toch kleine stapjes

Is het urgentiebesef hoog genoeg dat we kunnen we vertrouwen op de technologische vooruitgang die straks voor voldoende geavanceerde CO2-filters zal zorgen, waardoor de klimaatverandering een halt wordt toegeroepen? Sommige aardbewoners lappen werkelijk alles aan hun klimaatlaars omdat ze ervan uitgaan dat het toch wel goed komt. Hebben zij gelijk? Al met al is duurzaamheid best ingewikkeld als je er wat meer over na gaat denken. Er spelen zoveel belangen mee. Ondertussen ga ik toch maar door met de kleine stapjes die ik zelf kan zetten: zonnepanelen, tweedehands meubilair in de praktijk, elektrisch vervoer, minder aerosolen voorschrijven. Waarom? Gewoon omdat je met veel babystapjes ook een grotere afstand kun afleggen. Gewoon omdat het een goed gevoel geeft om aardig voor onze planeet en zijn bewoners te zijn.


Bronnen:


Over Rob van Damme

Rob van Damme is huisarts bij huisartsenpraktijk Bast en Van Damme. De praktijk is onderdeel van het nieuwe Gezondheidsplein De Boog, een nieuw gezondheids- en sportcentrum in Nijmegen-Noord met eerstelijnspraktijken, welzijnsinstellingen, sportclubs en breedtesport. Zie: www.bastenvandamme.nl en www.gpnn.nl. Lees meer van Rob bij MedischOndernemen: Rob van Damme en Gezondheidsplein Nijmegen Noord: ‘Positieve gezondheid - niet als blauwdruk, maar met een open mind', 29 september 2022

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

Hemma Honders en Angelica Setiaman
person_outlineBlog

Klimaatblog Angelica Setiaman: Stap in de groene golf!

6 mrt 2023 timer3 min
De afgelopen vijf jaar timmerde Angelica Setiaman actief aan de weg om duurzaamheid binnen de mondzorg…
Lees verder »
mic_external_onInterview

Edwin Wiersema bij Mondzorgpraktijk Anno Nu: ‘Duurzaamheid is vanzelfsprekend onderdeel van de kwaliteit van zorg’

24 okt 2022 timer5 min
De tandartspraktijk van Edwin Wiersema in Westerbork geldt als een van de duurzaamste van Nederland. Tijdens…
Lees verder »
Groene tandarts Angelica Setiaman
mic_external_onInterview

‘Groene tandarts’ Angelica Setiaman: ‘Verduurzaming van de zorg gaat te langzaam’

23 sep 2022 timer5 min
Angelica Setiaman, tandarts bij Jeugdtandverzorging Amsterdam, zet zich al jaren in voor verduurzaming van de zorg…
Lees verder »
person_outlineBlog

IZA scoort een dikke onvoldoende voor huisvesting - om over duurzaamheid nog maar te zwijgen

15 sep 2022 timer3 min
In het veelbesproken Integraal Zorg Akkoord (IZA) staat ontstellend weinig over de thema’s huisvesting en…
Lees verder »
Broedplaats BlueCity, ooit Tropicana aan de Maas (Foto: Daniel Verkijk / rotterdammakeithappen.nl)
person_outlineBlog

Van Tropicana naar BlueCity: ‘Bouwen aan duurzame mondzorg’

16 jun 2022 timer4 min

Afgelopen maand sprak ik bij het eerste congres Duurzame Mondzorg. Plaats van handeling was het voormalig…

Lees verder »
Tandartspraktijk Quadratand in Zuidwolde. 'We hebben een goeie band met elkaar, het is net familie hier.'
mic_external_onInterview

Tandarts Yvonne Schalk over het succes van Quadratand: ‘Onze praktijk heeft uitstraling, dat is onze grote kracht’

20 mei 2022 timer5 min
Yvonne Schalk-Van der Weide runt samen met haar man Peter Schalk tandartspraktijk Quadratand in het Drentse…
Lees verder »
Johan Hermans: 'Dankzij onze klanten hebben we het goed en dan wil ik ook iets positiefs terugleveren aan de wereld.’ (Beeld: Maarten Schellekens)
all_inclusiveAchtergrondartikel

Intelly zet voortvarend in op vergroening: ‘In mijn visie moet je je voetafdruk zo klein mogelijk maken’

19 mei 2022 timer5 min
Johan Hermans, directeur van Intelly, werkte de afgelopen jaren voortvarend aan de verduurzaming van zijn…
Lees verder »
Wolter Brands
flash_onNieuws

‘Verduurzamen van mondzorgpraktijk’ nieuw speerpunt van KNMT

10 mrt 2022 timer4 min
KNMT-voorzitter Wolter Brands belicht in het ledenmagazine NT/Dentz de speerpunten van de vereniging voor 2022.…
Lees verder »