Nivel: groei en impact commerciële huisartsenzorg nog onvoldoende onderzocht

In het rapport schetst Nivel de context waarin de invloed van commerciële ketens groter wordt. Het praktijkhouderschap is minder aantrekkelijk voor jongere huisartsen en de overnamekosten van bestaande praktijken zijn hoog. Sommige partijen spelen daar op in door praktijken over te nemen of ‘aan elkaar te rijgen’ onder een gemeenschappelijke naam. Huisartsen komen dan in loondienst of werken als zzp-er. Ook werkt een aantal van deze partijen met extern kapitaal en winstoogmerk.

45 tot 230 praktijken

De onderzoekers schatten dat tussen de 45 en 230 praktijken zijn overgenomen door commerciële investeerders. ‘De brede range van deze schatting laat zien hoe weinig er bekend is over deze nieuwe ontwikkeling in het zorglandschap’, schrijven ze. Ook zijn er grote verschillen tussen de partijen die op deze markt actief zijn. Naast de commerciële partijen zijn er ook huisartsenketens die vooral bedoeld zijn om kosten en werkdruk te verdelen, zoals Flexdokters, Buurtdokters en Familiedokters. Zij zijn minder gericht zijn op het maken van winst. Ook zijn er commerciële partijen die online platforms, apps en andere digitale middelen aanbieden waar praktijken gezamenlijk gebruik van kunnen maken.

Omvang activiteiten onduidelijk

Onderzoekers Peter Groenewegen and Rob Timans schrijven niet precies te weten wat de omvang is van de activiteiten van de commerciële partijen en welke investeerders er achter zitten. Ook de voor- en nadelen van deze ontwikkeling zijn nog niet duidelijk. ‘Wat betekent dit voor de kwaliteit en de toegankelijkheid van de huisartsenzorg? Wat betekent het voor de huisartsen die werken in een dergelijke praktijk, en wat betekent het voor de samenwerking met andere huisartsenpraktijken of met andere zorgaanbieders of het sociale domein?’

Literatuurscan en analyse registratie huisartsen

De Nivel-onderzoekers hebben door het verkennend onderzoek naar commerciële huisartsenketens bijgedragen aan een ‘rapid response report’ voor de Franse nationale zorgverkering. Dit op verzoek van de European Observatory on Health Systems and Policies. Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een scan van de literatuur en een analyse van de Nivel-registratie van huisartsen en huisartsenpraktijken. Zo is een eerste inventarisatie gemaakt over wat bekend is over deze ketens, en wat de mogelijke voor- en nadelen zijn van commercialisering van de huisartsenzorg.

Links:

• European Observatory on Health Systems and Policies
• Groenewegen, P., Timans, R., Commercial chains in general practice, Nivel, 2023
• Inspectie onderzoekt huisartsenketen Centric Health, 23 januari 2023