‘Second opinion light’: verhoogt de kwaliteit van zorg en verlaagt de zorgkosten

woensdag 2 maart 2022
timer 5 min

Jacqueline Timmermans – foto: Claudia Kamergorodski

Een light variant van de second opinion zal naar verwachting de behoefte vervullen van de meeste patiënten die een second opinion zoeken. Het platform Hikos onderzoekt dit graag in samenwerking met huisartsen, schrijft Jacqueline Timmermans. Zij is arts en oprichter van Hikos, een online medisch platform waar patiënten met de gewenste medisch specialist uitgebreid kunnen overleggen.

Een second opinion wordt door het Zorginstituut Nederland gedefinieerd als de vraag om beoordeling van een door een arts gestelde diagnose en/of voorgestelde behandeling aan een tweede, onafhankelijke arts die binnen hetzelfde medisch specialisme werkt. Het initiatief komt van de patiënt en deze gaat met de second opinion terug naar de eerste arts voor de verdere behandeling1. Deze blijft de behandelend arts en behoudt de regie over de behandeling.

De motivatie van patiënten om een second opinion te zoeken komt voort uit de behoefte aan meer informatie over bijvoorbeeld de aandoening, de diagnostiek en/of de behandeling. De patiënt wil een meer actieve rol in de besluitvorming en zoekt een bevestiging van het voorgestelde beleid2. Een patiënt heeft recht op een second opinion op basis van de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO).

Meer gemoedsrust

Een second opinion leidt vaak tot meer gemoedsrust bij patiënten en kan in sommige gevallen leiden tot gezondheidswinst en lagere kosten als direct de goede behandeling wordt gestart. Op deze wijze kunnen second opinions volgens het Zorginstituut Nederland bijdragen aan de kwaliteit van zorg en gepast gebruik bevorderen1. Goede wederzijdse communicatie tussen de arts en de patiënt met voldoende voorlichting, uitleg en toelichting, is een essentieel onderdeel bij het voorkomen van onnodige second opinions.

Second opinion light

Het Zorginstituut Nederland geeft in haar rapport ook aanbevelingen over gepast gebruik en oppert de ‘second opinion light’ als alternatief: een goedkopere variant waarbij patiënten online, telefonisch of via beeldbellen uitleg en advies krijgen van medisch specialisten. Zo’n second opinion light kan de kwaliteit van zorg verhogen en kan de zorgkosten drukken.

Dit onderzoeken we momenteel vanuit Hikos. Ik heb Hikos opgericht als een online medisch platform waar patiënten met de gewenste medisch specialist uitgebreid kunnen overleggen over hun specifieke diagnose, diagnostiek en/of behandelplan in hun unieke, individuele situatie. Inmiddels zijn er bij Hikos dertien medisch specialismen betrokken, onder andere kindergeneeskunde, orthopedie, chirurgie, plastische chirurgie, kaakchirurgie, KNO-heelkunde, neurologie en cardiologie.

Minder zorgkosten

We denken dat het de kwaliteit van zorg zou kunnen verbeteren, doordat patiënten snel terecht kunnen bij het platform van Hikos. Patiënten lopen in hun medische traject dus geen onnodige vertraging op. Daarbij is de voorbereiding door de patiënt op een dergelijk gesprek met een Hikos-specialist erop gericht om de patiënt te laten nadenken over zijn precieze hulpvraag.

De verwachting is dat een second opinion light uiteindelijk de zorgkosten zal kunnen drukken en de tweede lijn kan ontlasten. We verwachten namelijk dat veel patiënten al voldoende geholpen zijn met een second opinion light. Deze gedachte wordt ondersteund door recent Nederlands onderzoek naar behoeftes van patiënten die om een second opinion vragen3.

Goed geïnformeerd

Patiënten die een second opinion light zoeken omdat zij twijfelen over de verschillende behandelopties zullen goed geïnformeerd terugkeren naar de eigen medisch specialist. De behandelend medisch specialist in het ziekenhuis kan sneller “samen beslissen” over het behandelplan van deze patiënt in zijn specifieke individuele situatie. We hopen ook op deze manier de tweede lijn te ontlasten. Er bestaat een kans dat een patiënt alsnog een second opinion in het ziekenhuis zal zoeken. Hierdoor zal de patiënt dus meer tijd kwijt zijn voor het krijgen van een tweede mening. Ook zullen de kosten in dat specifieke geval hoger uitvallen.

Hikos is een online medisch platform waar patiënten kunnen brainstormen met een medisch specialist, via beeldbellen. Daarmee biedt Hikos een second opinion light aan. Op dit moment onderzoeken we of een second opinion light onnodige verwijzingen en/of second opinions naar de tweede lijn kan voorkomen. Hikos doet dit in nauwe samenwerking met huisartsen. Bent u huisarts en wilt u (gratis) deelnemen, meldt u dan aan bij Hikos.

Als u als huisarts wilt meedoen

Hoe het werkt: als u een patiënt voor een second opinion wil verwijzen, kunt u de patiënt via ZorgDomein naar Hikos verwijzen (Medisch specialistische zorg > kies het benodigde specialisme > Overige zorgvragen). Zowel u als de patiënt ontvangt daarna een (kort) verslag van het gesprek. Voor zowel u als huisarts, als voor de patiënt is deze dienst gratis tijdens de onderzoeksfase.

Heeft u vragen en/of wilt u meedoen? Neem dan contact met ons op: Jacqueline Timmermans, arts en oprichter van Hikos (j.timmermans@hikos.nl). Website: www.hikos.nl.

Jacqueline Timmermans

Jacqueline Timmermans studeerde in 2011 af als arts. In 2015 promoveerde ze in het Antoni van Leeuwenhoek (NKI-AVL) op een onderzoek naar strottenhoofdkanker. Ze werkte bijna tien jaar in de KNO-heelkunde en de hoofdhals-chirurgie. Lees ook: Arts Jacqueline Timmermans ontwikkelde digitaal platform: ‘Hikos helpt patiënt op weg, door beeldbelconsult met specialist’, 7 oktober 2021

Literatuur

  1. Zorginstituut Nederland. Rapport Second opinion in de Zorgverzekeringswet.
  2. Maaskant JM, van Muilekom HAM. Second opinion: patiënt zoekt vooral info, hoop en geruststelling. Medisch Contact 2009;64:605-7.
  3. Lehmann V, Smets EMA, de Jong M et al. Reducing uncertainty: motivations and consequences of seeking a second opinion in oncology. Acta Oncologica 2020;1512-1519.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

mic_external_onInterview

Chris Bruijn over Paramedisch Platform Flevoland en het IZA: ‘Naar een zorgsysteem waarin we samen optrekken zonder rompslomp’

9 dec om 14:18 uurtimer7 min

Chris Bruijn is eigenaar van fysiopraktijk KernGezond en voorzitter van het Paramedisch Platform Flevoland. Hij…

Lees verder »

Agilio ondersteunt praktijken met innovatieve tools: ‘Goede patiëntenzorg begint met tevreden personeel’

5 dec om 14:00 uurtimer4 min

In de huisartsenzorg ligt de focus uiteraard vaak op de directe patiëntenzorg. Volgens Hein Vrins en Esther…

Lees verder »

Therapieland en Ksyos: Tien jaar samen voor mentale veerkracht

15 nov om 09:45 uurtimer5 min

Bas van Nispen en Jarno Meijer zijn mannen met een missie. Hun doel: zorgen dat goede zorg breed bereikbaar…

Lees verder »

Pleidooi voor alternatieve bekostiging: Betaling per verrichting geeft een perverse prikkel. Wat werkt dan wel?

22 okt om 12:00 uurtimer5 min
Rutger IJntema en Wil van Erp, beide onderzoekers bij de Hogeschool Utrecht willen een gesprek op gang brengen…
Lees verder »
Henk van Haren, zorgdirecteur van Medipro: ‘Wij zien huisartsen vaak worstelen met rokende patiënten. Ze hebben vaak beperkt tijd hiervoor, want de praktijken zitten bomvol.’ (Foto: Shutterstock)
all_inclusiveAchtergrondartikel

Medipro helpt bij stoppen met roken: Veelzijdige ondersteuning aan roker én huisartsenpraktijk

10 okt om 09:00 uurtimer5 min

Medipro wil rokers helpen om te stoppen met roken. De landelijke organisatie biedt sinds 2011 ‘stoppen met…

Lees verder »
CEO Emile van Oorschot van Bergman Clinics (Foto: Bergman Clinics)
mic_external_onInterview

CEO Emile van Oorschot over het succes van Bergman Clinics: ‘Zelfstandige behandelcentra houden de zorg toegankelijk’

7 okt om 12:15 uurtimer8 min

De inzet op kwalitatief hoogwaardige focusklinieken verklaart het grote succes van Bergman…

Lees verder »
Chris Eijkenaar: 'Als je een betere waardepropositie ontwikkelt, onderscheid je jezelf en hou je uiteindelijk ook meer winst over.’ (Eigen foto)
all_inclusiveAchtergrondartikel

Coach Chris Eijkenaar helpt fysiopraktijken zichzelf opnieuw uit te vinden: ‘Kijk met een ondernemersbril naar je meerwaarde’

3 okt om 10:30 uurtimer8 min
Ondernemerscoach Chris Eijkenaar helpt ondernemende praktijkhouders duurzaam te groeien met hun fysiopraktijk,…
Lees verder »

Bellen met Lotte: Complete telefonieoplossing die voor rust en overzicht in de praktijk zorgt

1 okt om 13:34 uurtimer4 min

Bellen met Lotte biedt een complete telefonieoplossing voor de eerstelijnszorg om zorgverleners weer tijd te…

Lees verder »