Het geluidslandschap van de fysiotherapie

In maart dit jaar bevond ik mij op een expeditieschip, een tocht van vier weken door Antarctica. Daar ontmoette ik professor Marco Santos van de Universiteit van Sao Paulo. Tijdens deze reis hield hij zich bezig met soundscaping. Samen besloten we een innovatief project neer te gaan zetten onder de noemer Soundscaping Human Health, gezondheid bevorderen en pijn verminderen. Sindsdien ben ik de soundscaping van de fysiotherapie in de gaten gaan houden: het geluidslandschap is er aan het veranderen.  

AI omschrijft soundscaping als ‘een akoestische omgeving’: ‘de combinatie van alle geluiden die op een bepaalde plaats en tijd te horen zijn. In het Nederlands wordt dit vaak vertaald als "geluidslandschap". Deze term wordt gebruikt om te verwijzen naar de totale akoestische omgeving, inclusief natuurlijke geluiden (zoals vogelgezang), menselijke geluiden (zoals verkeerslawaai) en andere geluiden die in een bepaalde omgeving aanwezig zijn.’

Robbert Dijkgraaf beschreef in zijn boek ‘Het Isgelijkteken’ dat onze aarde een soort spookachtige fluittoon als eigen klank heeft met als belangrijke geluidsbron de wolken. Hij vergelijkt deze geluiden met de signalen van walvissen. De walvissen, hun geluiden en de natuur op de Zuidpool was wat Marco Santos als bioloog aan het vastleggen was. Hoe verandert de akoestische omgeving in de tijd?

Sloom de Tour kijken

Over Soundscaping Human Health zijn recent nog onderzoeken verschenen (zoals van Bai en Zhang, 2024 en 2025) die de positieve effecten aantonen op de gezondheid en van de werking tegen pijn. Martijn van den Heuvel, hoogleraar neurowetenschappen, geeft in een interview met Wilma Rek (‘Sloom naar de Tour de France kijken’, de Volkskrant) ook het belang aan van een goede vorm van rust, van het zogenoemde default mode netwerk. Dit netwerk is van groot belang voor ‘wie we zijn’ en voor onze weerbaarheid.

In de fysiotherapie lijkt de soundscape te veranderen. Plots wordt er op LinkedIn geroepen: ´Vorm een front, doe het nu’. In een eerdere blog gaf ik aan hoe Merlin Sheldrake in zijn boek Verweven Leven beschrijft hoe schimmels en algen bij het minste geringste verenigen. Dit besef lijkt bij onze beroepsgroep nu ook binnen te dringen.

Een goed voorbeeld zijn twee interviews op dit platform. De eerste is met Bob van Ravensberg, voorzitter van Fysiovakbond FDV, waarin hij de veel te lage tarieven en de uitstroom aankaart. Op 17 juli verscheen als reactie hierop een interview met Arjen van Zon, de voorzitter van de Werkgeversvereniging Fysiotherapie, die ook pleit voor een normaal tarief. In de laatste nieuwsbrief van Stichting Keurmerk Fysiotherapie geeft eveneens positieve signalen. In de praktijk werkt SKF weer  meer samen met het KNGF. Zelfs de soundscape in de Tweede Kamer begint anders te worden, bijna alle partijen stemden op 26 juni voor een ‘Noodplan Fysiotherapie’. 

Eenheid uitstralen

In de orthopedie zijn ze een stuk beter in de soundscaping van hun vak. Op de promotie van mijn zoon Timon Geurkink in juni zorgden de twee paranimfen, Hamez Gacaferi en Zeger Rijs voor de ideale soundscape en het optimaal functioneren van het default mode netwerk. Deze doctoren vormden met z'n drieën voelbaar, zichtbaar en hoorbaar een eenheid. Zonder naar buiten toe de onzinnige discussies via internet te voeren, is de doelstelling van de Nederlandse Orthopeden Vereniging helder. De NOV faciliteert de orthopedie op het gebied van kwaliteit, opleiding en scholing, beroepsbelangen, wetenschap en patiëntenvoorlichting. Zo’n eenheid zouden ook wij als beroepsgroep ook moeten uitstralen.

Soundscape Human Health

Momenteel implementeren we in onze fysiopraktijk het Soundscape Human Health-project. Een ideale eenvoudige methode met goede resultaten die op velerlei gebied in iedere praktijk, wijk en omgeving toegepast kan worden. Zoals altijd bij de werkers in de gezondheidszorg, ligt nu eerst het accent op de positieve resultaten voor de patiënt. Vanuit  onze beroepsgroep vang ik de eerste positieve veranderingen op in de soundscape van ons vak.

Op mijn expeditie naar Antarctica hoorde en zag ik dat de zee bij South Georgia zich in vijf jaar tijd  kan herstellen als de mens zich terugtrekt. Ik ben ervan overtuigd dat de Fysiotherapie zich ook  de komende drie jaren kan herstellen tot de zo gewenste eenheid. In dit gebied is een drastisch en zeer succesvol plan gemaakt om de natuur te herstellen. Laten wij als beroepsgroep samen ook voor succes van soundscaping fysiotherapie gaan staan.  

Harry Geurkink

Harry Geurkink is directeur van fysiopraktijk 'De Romei Training en Therapie' in Zevenaar, gespecialiseerd in sportfysiotherapie, manuele therapie en lifestyle coaching. Geurkink is een van de oprichters van de coöperatie voor fysiotherapie, Fysiocare Zuidoost Gelderland. De coöperatie telt inmiddels zo’n 26 praktijken met 160 fysiotherapeuten in de regio Zevenaar-Doetinchem.

Lees ook het interview met Harry Geurkink: MedischOndernemen, Harry Geurkink over coöperatie Fysiocare: ‘We hebben onze database beter op orde dan de zorgverzekeraar’, 29 augustus 2019