Sam Siemssen (RegiozorgNU): ‘Quickscans maken verduurzamen haalbaar’

Sam Siemssen is directeur-bestuurder van RegiozorgNU, de regionale huisartsenorganisatie van Noordwest Utrecht, eigendom van de coöperatie van huisartsen in Noordwest Utrecht. Met het initiatief NUGroen ondersteunt RegiozorgNU de aangesloten huisartsen bij de invoering van een meer duurzame praktijkvoering. Siemssen is een van de sprekers bij het webinar 'Quickscan Duurzame huisartsenpraktijk: lokaal, regionaal en landelijk’ op 10 september.

RegiozorgNU maakt zich sterk voor betere, toekomstbestendige zorg, vertelt Sam Siemssen. ‘Dat doen we door te digitaliseren, nieuwe zorgprogramma’s te ontwikkelen, samenwerking in de wijk te versterken en goede voorzieningen neer te zetten. Daarnaast zijn we verantwoordelijk voor de acute zorg, de huisartsenpost. Wij worden door de zorgverzekeraars bekostigd. Ons beleid, ook rond duurzaamheid, stemmen we altijd af met de huisartsen, onze aandeelhouders.’

Helft praktijken zet stappen

RegiozorgNU zette zich actief in voor de implementatie van de Quickscan Duurzame Huisartsenpraktijk in de regio, die door het Nederlands Huisartsen Genootschap beschikbaar wordt gesteld. Dertig van de zestig huisartsenpraktijken gingen met de Quickscan aan de slag. Een speciaal Green Team begeleidde de praktijken daarbij. Ze kozen drie verbeterpunten, voerden die uit en kregen een kleine vergoeding vanuit de S3-innovatiegelden.

‘Het mooie is dat het nauwelijks tijd kost’, vertelde initiatiefneemster Diana Lucassen eerder in MedischOndernemen over de opzet van de Quickscan. ‘Je hoeft achteraf ook geen ellenlange verslagen te maken. Je maakt om de vergoeding te krijgen drie foto’s van het resultaat. En het werkt: van ledverlichting tot minder aerosolen voor COPD-patiënten. De meeste maatregelen blijken voor een praktijk goed te doen.’ Lucassen en haar team gaven nascholingen, met gasten zoals Diederik Gommers (actief bij de Groene IC). ‘Dat trok volle zalen. Daarbij merk je ook dat huisartsen zich echt intens zorgen maken over het klimaat en de schade die dat oplevert voor de gezondheid. Dat merk je overal.’

Ook Siemssen constateert dat het onderwerp enorm leeft onder de huisartsen. ‘Klimaatverandering heeft direct invloed op gezondheid: denk aan luchtweginfecties of hittestress. Daarnaast draagt de zorg zelf bij aan uitstoot en vervuiling. Duurzaamheid is dus niet alleen maatschappelijk belangrijk, maar ook medisch van belang. Wij willen de zorg duurzamer inrichten én praktijken helpen verduurzamen.’

Laagdrempelig en haalbaar

‘We zijn begonnen met huisartsen die voorop wilden lopen’, vervolgt Siemssen. ‘Samen met Diana hebben we gekeken: hoe urgent is dit en wat kunnen we doen? Dat leidde tot het idee om op praktijkniveau te starten met een scan: waar valt winst te behalen? De Quickscan geeft snel inzicht in verbeterpunten, van ledlampen en printers tot medicatie.’

‘Het grote voordeel is dat de Quickscan laagdrempelig is: je kunt beginnen met eenvoudige maatregelen en daarna steeds verder gaan. Zo wordt verduurzamen haalbaar. Praktijken houden de regie, wij faciliteren met kennis en middelen. Dat werkt goed: er is veel animo en energie. Uiteindelijk heeft meer dan de helft van de praktijken de Quickscan gebruikt.’

Hoe ondersteunt RegiozorgNU de praktijken daarbij?
‘Enerzijds met mensen en middelen en anderzijds met goede informatievoorziening en kennis. Met innovatiegelden uit de S3-regeling financieren we het programma. De zorgverzekeraar stimuleert duurzaamheid, maar stelt daarvoor niet direct middelen beschikbaar. We vonden dit dusdanig belangrijk dat we de innovatiegelden er voor beschikbaar hebben gesteld.’

‘Qua kennisdeling bieden we ondersteuning op verschillende manieren. We hebben een speciale landingspagina opgezet, NUGroen, met uitleg, voortgang en inspiratie. Er staan video’s, infographics en praktijkvoorbeelden op. Zo stimuleren we zorgverleners om mee te doen en laten we zien welke resultaten er al zijn.’

Welke resultaten zijn er al?

‘De nodige zoals je in de infographic van NUGroen kunt zien. Vijftien praktijken zijn bijvoorbeeld overgestapt op poederinhalatoren, acht hebben afspraken gemaakt over duurzaam geneesmiddelengebruik en -afvoer, acht praktijken hebben een overleg gevolgd over geneesmiddelen en milieu en zeven hebben medicatieafbouw doorgevoerd. Daarnaast zijn er verbeteringen bij praktijkinrichting, energiebesparing en vervoer. Het onderwerp leeft dus echt.’ (Zie infographic hiernaast)

Hoe gaat het verder?
‘Het programma loopt dit jaar af. We hebben geen structurele bekostiging voor duurzaamheid, dus dit was een eenmalig traject. We onderzoeken of we een nieuw programma kunnen starten, gericht op medicatiegebruik met de Quickscan Duurzaam Medicijngebruik. Maar er is geen structurele bekostiging om jaarlijks duurzaamheidsprogramma’s te draaien.’

Heeft u dan steun van buitenaf nodig?
‘Verduurzamen kost tijd en geld. Grote instellingen kunnen daar meer in investeren, maar huisartsenpraktijken zijn kleine organisaties. Zij moeten dit doen naast hun dagelijkse werk en met beperkte middelen. Ondersteuning is  wel essentieel. Nu ligt de vraag voor bekostiging vaak bij zorgverzekeraars, terwijl de vraag is of het daar ook hoort. Ik vind niet dat dit volledig bij hen moet liggen. Vroeger waren er MKB-subsidies voor verduurzaming. Zulke regelingen zouden ook hier kunnen helpen.’

Meer weten? Neem dan deel aan het webinar 'Quickscan Duurzame huisartsenpraktijk’

Het webinar vindt plaats op 10 september van 11.30 tot 12.30 uur. De sprekers zijn: huisarts Diana Lucassen, bestuurder Sam Siemssen (RegiozorgNU) en programmamanager Ilyes Machkor (Zilveren Kruis). Ga voor meer informatie en inschrijven naar: Webinar Actueel 'Quickscan Duurzame huisartsenpraktijk: lokaal, regionaal en landelijk’

Meer lezen:

• RegiozorgNU. Samen op weg naar beter.
• Ilyes Machkor (Zilveren Kruis) over verduurzaming: ‘Verzekeraar en zorgaanbieder staan te vaak tegenover elkaar’, 28 augustus 2025

• Huisarts Diana Lucassen en de duurzame huisartsenpraktijk: ‘Als iedereen kleine stappen zet, maak je samen een grote sprong’, 3 juni 2025

• Quickscan helpt bij overstap naar duurzaam voorschrijven: ‘Sta stil bij elke pil’, 24 februari 2025
• NUGroen. Wij willen huisartsen bewustmaken, enthousiasmeren en ondersteunen bij de invoering van een meer duurzame praktijkvoering.