De 5 ontwikkelingsfasen van een team

Ook het vertrek van een teamlid geeft beweging in het team. De onderlinge taakverdeling kan bijvoorbeeld veranderen. Verder kunnen de verhoudingen binnen het team veranderen door invloeden van buitenaf, zoals een verandering van het praktijkbeleid. 

In het volgende model zijn vijf ontwikkelingsfasen van een team beschreven met per fase de bijbehorende kenmerken die een team kan doorlopen. Je kunt dit model gebruiken om te beoordelen in welke fase jouw team zit. Verder kun je je eigen team gericht ondersteunen bij het goed doorlopen van deze fasen. Het goed doorlopen van de ontwikkelingsfasen zorgt voor een sterker team. Het is overigens niet noodzakelijk of relevant dat een team alle fasen doorloopt. Sommige teams komen bijvoorbeeld nooit in de conflictfase terecht.

1. Oriënteren

De fase van oriënteren kun je ruim opvatten. Ook wanneer jouw team een nieuwe taak krijgt, kun je verwachtingen inventariseren en teamdoelen stellen. Dit is ook zinvol wanneer er bijvoorbeeld teamleden aan het team worden toegevoegd.

Hoe je deze fase kunt ondersteunen:

- Laat de teamleden kennismaken
- Inventariseer verwachtingen van teamleden en bespreek ze. Staan de neuzen dezelfde kant op?
- Stel teamdoelen op volgens SMART-criteria. Wat wil ons team hoe en wanneer bereiken?

2. Conflicten hebben

Deze fase kenmerkt zich door onenigheid over procedures, kritiek op ideeën, emotionele reacties en vorming van subgroepen.

Hoe u deze fase kunt begeleiden: 

- Laat de teamleden gemeenschappelijke belangen benoemen: wat kunnen de teamleden bereiken wanneer ze samenwerken? 

- Stel verwachtingen van teamleden of teamdoelen bij. 

- Bemiddel in conflicten tussen subgroepen of teamleden. Inventariseer eerst met de partijen afzonderlijk de conflictpunten.

3. Groep vormen

Deze fase kenmerkt zich door overeenstemming over procedures, taakverdeling, groepsgevoel en teamleden die rollen gaan innemen.

Hoe je deze fase kunt ondersteunen:

- Maak een stappenplan of maak afspraken over werkprocedures. Hoe wilt het team de vastgelegde doelen bereiken?
- Observeer de teamrollen en benoem ze.
- Verdeel taken en betrek de teamrollen hierbij.
- Organiseer een teamuitje, bijvoorbeeld een borrel, dineetje of een wandeling langs het strand.

4. Presteren

Deze fase kenmerkt zich door een hoge taakoriëntatie, het bereiken van doelen en wederzijdse samenwerking.

Hoe je deze fase kunt ondersteunen: 

- Spreek een goede overlegstructuur af: hoe houden teamleden elkaar op de hoogte van elkaars activiteiten? Wat zijn de successen en mislukkingen? Hoe gaan we daar mee om? 

- Wijs een coördinator aan, iemand die de activiteiten van teamleden op elkaar afstemt. 

5. Evalueren

Deze fase kenmerkt zich door het evalueren van de teamresultaten. Het vieren van het bereiken van de doelen en het reactiveren.

Hoe je deze fase kunt ondersteunen:

- Verzamel gegevens van de prestaties van het team, bijvoorbeeld feedback van interne en externe klanten.
- Verzamel meetgegevens om te bepalen in hoeverre de teamdoelen zijn gehaald.
- Evalueer de teamsamenwerking en het functioneren van de teamleden.
- Vier elk succes van het team!
- Sta stil bij een mislukking en kijk hoe het de volgende keer anders en beter kan.