Gasthoofdredacteur Erik van Dam in de nieuwe MedischOndernemen: ‘Ontregelen. Just do it!’

Een themanummer over wet- en regelgeving? Klinkt logisch, er speelt immers veel. En ik zie in deze editie diverse inzichten en handvatten die zeker van pas komen voor de eerstelijns praktijkhouder. Maar graag sta ik op deze plek, nu ik toch gasthoofdredacteur ben, eerst even stil bij 'het ontregelspook'. We horen veel over ontregelen, maar boeken we ook winst? Ik betwijfel het.

Als het gaat om het terugdringen van de doorgeslagen administratietijd in de zorg gebruikt onze minister van VWS stevige woorden, zoals ‘alles uit de kast trekken’, ‘heilig doel’ en ‘erop af kunnen rekenen’. En dat is heel goed: minder onnodige regels betekent immers niet alleen meer werkplezier, maar ook meer tijd voor de zorgverlening zelf. Beide zijn harder nodig dan ooit.

Laaghangend fruit

Maar alleen roepen, ontregelcurssusen en -events organiseren en wonderen verwachten van AI is echt onvoldoende. Dweilen heeft weinig zin als de kraan open blijft staan voor nieuwe ineffectieve regels. Hier is directe draadkracht nodig. En wat is praktischer dan starten bij het laaghangend fruit? Pluk het voordat het verrot, zou ik zeggen.

Een van de pijnlijkste voorbeelden van onnodige en onhaalbare regels zit in de jaarverantwoording zorg, een Wtza-spruit. Prima om toezicht te houden op een goede besteding van publieke zorggelden. Zonder twijfel. Maar dat praktijken hiervoor nu ‘op commerciële grondslag’ moeten rapporteren (wist u dat trouwens?), voegt daaraan werkelijk niks toe. Wel werkt deze vereiste stelselwijziging verwarring in de hand, werkt het vertragend en is het kostenverhogend.

Onhaalbare deadline jaarverantwoording

De onhaalbare verantwoordingsdeadline is nog zo’n punt. Ook hierover trokken we al in het voorjaar van 2022 bij VWS en NZa aan de alarmbel. Na uitgebreide overleggen, leek de problematiek onderkend. Maar niks bleek achteraf minder waar. Na een aantal tijdelijke uitstelacties (zoals ‘de pauzeknop’ voor bestaande zorgaanbieders) moeten alle eerstelijns zorgaanbieders alsnog voor 1 juni 2025 hun jaarverantwoording afleggen.

Dat gaat helemaal mis, met die deadline. Dat is te voorzien. Eerstelijns zorgaanbieders maken voor hun ‘financiële jaarwerk’ in de regel gebruik van de diensten van accountants- en administratiekantoren gespecialiseerd in de zorg. Deze kantoren moeten al dit werk nu voor álle zorgaanbieders in een paar maanden tijd afronden. Normaliter werken zij het hele jaar hard om alle zorgaanbieders hiermee van dienst te zijn. Hoe ziet Den Haag dit voor zich?

Alarmbel weer geluid

Maar ook voor de toezichthouders: die krijgen zonder twijfel massa’s uitstelverzoeken, die zij stuk voor stuk moeten behandelen. Toezichthouders die hun tijd volgens mij beter kunnen gebruiken om oneigenlijk gebruik van zorggelden te bestrijden. Deze zomer trokken we daarom opnieuw aan die bel, via een reactie op de internetconsultatie Regeling jaarverantwoording micro-zorgaanbieders. En vervolgens via een nieuwe afstemming met VWS hierover in Den Haag. De daarin toegezegde werkgroep die na de zomer ingesteld zou worden, is er nog steeds niet. En de eerder door de vorige minister aangekondigde onafhankelijke evaluatiecommissie bleek eerder al helemaal van de baan, zonder dat duidelijk is waarom.

De dag die je wist…

En Agema, onze minister - is haar naam afgeleid van het Latijnse ‘agere’? En dat betekent, als mijn middelbare school-geheugen me niet in de steek laat, ‘handelen’ of ‘doen’. Ik zeg: ‘Just do it’. Pak het aan en los het op, voordat we volgend jaar op 1 juni ‘de dag die je wist dat zou komen’ meemaken.

Een structureel probleem vraagt om een structurele oplossing: zorg voor een haalbare verantwoordingsdeadline en introduceer geen nieuwe rapportagegrondslag die niks anders toevoegt dan extra administratietijd en -kosten. Los van dit alles wens ik u veel plezier met najaarseditie vol  praktische handvatten die u helpen de bestaande wet- en regelgeving beter te trotseren.

Erik van Dam, senior consultant kennismanagement VvAA

Lees ook:

• Erik van Dam, Internetconsultatie Regeling jaarverantwoording micro-zorgaanbieders, 18 juli 2024

• Erik van Dam (VvAA) over de handhaving op ‘schijnzelfstandigheid’: ‘Kun je straks nog als zzp'er in de zorg werken? Dat lijkt heel beperkt’, 20 september 2024