Rechtsvormen deel 3: de kostenmaatschap

In de vorige aflevering van deze serie is de maatschap als rechtsvorm voor samenwerkende eerstelijnszorgverleners aan bod gekomen. De maatschap werd daarin gedefinieerd als een contract waarin de krachten worden gebundeld en gezamenlijke resultaten worden gedeeld. In juridische termen is een maatschap geen rechtspersoon, maar een samenwerking tussen natuurlijke personen.  

In de praktijk zien wij steeds vaker praktijken die in een losser verband samenwerken en alleen bepaalde kosten willen verdelen (en niet de opbrengsten) omdat zij bijvoorbeeld een gezamenlijk praktijkpand hebben. Een bekend voorbeeld is de HOED (huisartsen onder één dak). In een HOED is er misschien alleen behoefte aan het gezamenlijk delen van de kosten van ondersteunend personeel en het delen van de huisvestingskosten. Daarvoor werd en wordt nog steeds gebruikgemaakt van de kostenmaatschap.

Wat is een kostenmaatschap?

Een zuivere kostenmaatschap heeft als doel om bepaalde kosten gezamenlijk te dragen. Laten we in dit artikel de HOED als voorbeeld vasthouden. Als we het hebben over gezamenlijke kosten van de HOED, dan kunnen dat allerlei kosten zijn. Laten we ons in ons voorbeeld beperken tot een kostenmaatschap waarin de kosten van gezamenlijk personeel (assistenten, praktijkondersteuners) en de huisvestingskosten zijn ondergebracht. Voor de verdeling van de kosten is meestal een vaste verdeelsleutel afgesproken. Verder hebben de huisartsen die onder dat ene dak werken hun eigen, zelfstandige praktijk.

Pas op met de BTW!

Als de kostenmaatschap goederen of diensten inkoopt of personeel in dienst neemt, treedt de kostenmaatschap als zodanig naar buiten toe. Zodra dat het geval is, opereert de kostenmaatschap als zelfstandige entiteit. Daar gaat het mis met de BTW.

Wat is namelijk het geval? Doordat de kostenmaatschap als zelfstandige entiteit optreedt, wordt deze BTW-plichtig. Het gevolg is dat de kostenmaatschap de kosten, verhoogd met 21% BTW moet doorberekenen aan de individuele praktijkhouders. Concreet betekent dit dat de kosten van het gezamenlijk personeel met 21% verhoogd worden.

Stijgen de huisvestingskosten ook met 21% als er sprake is van het delen van de kosten van de huisvesting? Nee, dat is niet het geval. Als deze kosten voor rekening van de individuele huisartsen zouden zijn gekomen, dan hadden zij over deze kosten ook BTW betaald. De kostenmaatschap zelf is op dit punt BTW neutraal: zij mag de aan haar in rekening gebrachte BTW in mindering brengen op de door haar te betalen BTW.

Kom in actie

Werkt u nog steeds samen in een kostenmaatschap waarin gezamenlijk personeel is ondergebracht, dan is het geraden om zo spoedig mogelijk actie te ondernemen. Zo’n actie zou kunnen zijn het omvormen van de samenwerking naar een praktijkkostencombinatie. In de volgende aflevering van deze artikelenserie zullen wij op de praktijkkostencombinatie ingaan.

Zijn alleen de huisvestingkosten in de kostenmaatschap ondergebracht en worden de kosten zonder enige winstopslag doorberekend aan de individuele praktijkhouders dan zou het verschil tussen te betalen en te ontvangen BTW in de kostenmaatschap gelijk moeten zijn. De kostenmaatschap valt dan voor de BTW in de zogenaamde kleine ondernemersregeling. Op verzoek kan de Belastingdienst aan zo’n kostenmaatschap ontheffing van de administratieve verplichtingen verlenen, zodat de verzwaring van de administratieve lasten van de kostenmaatschap (denk aan de periodiek BTW-aangiften en het verstrekken van BTW-facturen) weer ongedaan wordt gemaakt.

Samenvatting

Neemt u deel in een kostenmaatschap waarin gezamenlijk personeel is ondergebracht dan is actie vereist. De kostenmaatschap zal door de belastingdienst aangemerkt worden als BTW-ondernemer, waardoor uw praktijk wordt geconfronteerd met een verhoging van de gezamenlijke personeelskosten met 21%. De praktijkkostencombinatie, waarover in de volgende aflevering meer, kan een alternatief zijn.

Wim Boerman

Van Ree Finance Consultants BV