Specialisten VvAA: ‘Voor zzp’ers wordt het steeds lastiger langer in één praktijk te werken’

woensdag 16 december 2020

timer 5 min

Wanneer is iemand een zzp’er? Hoe staat het met de zzp’er in de mondzorg? Erik van Dam en Ferdy de Wijs van VvAA maakten tijdens het online congres Mondzorgpraktijk Anno Nu op 12 december duidelijk dat diverse factoren bepalen of iemand een zzp’er is. Ook gingen ze in de op de stand van zaken wat betreft de wetgeving. De pilot rond de Opdrachtgeversverklaring en de handhaving zijn uitgesteld tot januari volgend jaar.

Wat is een zzp’er? Wat bepaalt of je een zpp’er bent? ‘Je kunt wel zeggen dat je een zzp’er bent en bijvoorbeeld een overeenkomst van de opdracht hebben, maar de feiten en de omstandigheden bepalen of iemand een zzp’er is’, legt Erik van Dam, senior-adviseur kennismanagement bij VvAA, uit. Wat bepaalt of je een werknemer of een zzp’er bent? Dan gaat het erom of er sprake is van een dienstbetrekking of niet. ‘Een dienstbetrekking is uit drie elementen opgebouwd: gezag, persoonlijke arbeid en beloning.’

Relevant is het zeker om te weten of iemand een werknemer of een zzp’er is. ‘Een werknemer heeft bijvoorbeeld recht op vakantiedagen, zijn werkgever draagt allerlei premies voor hem af en betaalt loonbelasting. Dat geldt niet voor een zzp’er.’ Een zzp’er staat voor ‘zelfstandige zonder personeel’, maar volgens Van Dam is het beter om een zzp’er een ‘zelfstandige zonder praktijk’ te noemen. Er zijn twee soorten zzp’ers: een waarnemer en een praktijkmedewerker.

Ondernemer of zzp’er

Ferdy de Wijs, fiscalist bij VvAA, wijst erop dat een ondernemer en een zzp’er niet dezelfde begrippen zijn. ‘Andere aspecten spelen een rol, bijvoorbeeld de vraag: hoe verwerft een ondernemer inkomsten? Een ondernemer kan geen aanspraak maken op zelfstandigenaftrek, dat kan een zzp’er wel. Al wordt deze aftrek de komende jaren afgebouwd.’

Samenspel van factoren

Een zzp’er moet ingeschreven staan bij de Kamer van Koophandel en is zelf verantwoordelijk voor een aansprakelijkheidsverzekering, pensioen en arbeidsongeschiktheidsverzekering. Andere vragen die van belang zijn: mag een praktijkhouder instructies geven aan een zzp’er over hoe deze werkt en wanneer? Hoe zijn de vergoedingen geregeld? Doet de zzp’er mee met een teamuitje? Krijgt hij een kerstpakket?

‘Het is een heel samenspel van factoren die bepalen of iemand wel of geen dienstbetrekking heeft. De praktijkhouder en de waarnemer beoordelen dit zelf en de Belastingdienst controleert dit achteraf na afloop op basis van feiten en omstandigheden. Hoe zelfstandig is de waarnemer, daar gaat het om’, benadrukte De Wijs. Het is belangrijk dat de Belastingdienst de samenwerking achteraf niet als een dienstbetrekking ziet, anders kan een praktijkhouder een naheffing krijgen. Ook voor de zzp’er is duidelijkheid belangrijk, want het kan financiële gevolgen hebben als iemand achteraf toch geen zzp’er blijkt te zijn.

Onbekendheid met afkortingen en wetten

Volgens Van Dam is het aantal afkortingen rond het werken met zpp’ers duizelingwekkend. Hij vermoedt dan ook dat er bij tandartsen veel onbekendheid bestaat over de stand van zaken. ‘We zijn ooit begonnen met de Verklaring arbeidsrelatie (VAR), om vooraf duidelijkheid te verschaffen over wel of geen dienstbetrekking. Omdat de politiek vond dat de onderkant van de samenleving onvoldoende werd beschermd, kwam de wet Deregulering Arbeidsrelaties (DBA), met daarbij behorende modelovereenkomsten. Maar deze voldeed ook niet en wordt niet gehandhaafd.’

Pilot met opdrachtgeversverklaring in januari

Hoe is de laatste stand van zaken? Er zijn plannen voor een nieuw wettelijk regime waarmee het kabinet de verschillen tussen werknemers en zzp’ers wil verkleinen: de Wet Minimumbeloning Zelfstandigen en de Wet Zelfstandigenverklaring (Wzv). Maar voor de zomer gaf minister Koolhaas (Sociale Zaken) te kennen deze wetten in te trekken, omdat ze te complex zijn en het draagvlak ervoor ontbreekt.

De zogeheten Opdrachtgeversverklaring wordt wel ingevoerd. Het is een online vragenlijst aan de hand waarvan kan worden bepaald of iemand buiten dienstbetrekking, als zzp’er dus, werkt. De bedoeling is dat deze webmodule in een pilot wordt getest. Dat gebeurt later dan gepland: de pilot gaat pas in januari van start en daarmee verschuift de voorgenomen aanscherping van de handhaving ook meteen door tot september volgend jaar.

Nauwelijks huisbezoeken

‘Het is allemaal mistig. De vraag is of minister Koolmees van Sociale Zaken nog blij is met dit dossier’, verzucht De Wijs. Het advies: Denk na over een plan B. Er is een milde vorm van handhaving. Dat gebeurt via een bedrijfsbezoek, onderzoek van de boeken, eventueel gevolgd door een aanwijzing en een sanctionering. ‘De praktijk wijst uit dat we nauwelijks bedrijfsbezoeken zien in de mondzorg’, verklaart Van Dam. ‘Maar het wordt er niet gemakkelijker op om als zzp’er langer in één praktijk te werken.’

Financieel

Werken als zzp’er of een werknemer zijn kan op het financiële vlak veel uitmaken. Het verschil kan oplopen tot vijfhonderd euro. Nadeel is wel dat een zzp’er veel zaken zelf moet regelen en dat zijn extra kosten.

Links: